Avansert søk

Nynorskordboka 9 oppslagsord

realitet

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; av real (

Tyding og bruk

kjensgjerning, røyndom

Døme

halde seg til realitetane;
ikkje fri fantasi, men realitetar;
ideen kan bli til ein realitet;
ein realitet som vi må leve med

Faste uttrykk

i realiteten
i røynda;
eigenleg
dette inneber i realiteten ei endring

røyndom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det som er verkeleg;

kjensgjerning, sanning, faktum, realitet;

røynd (, verkelegheit

Døme

fantasi og røyndom

Faste uttrykk

bli til røyndom
bli oppfylt eller gjennomført;
bli sett ut i livet
ein stor draum er vorten til røyndom

kvitauge, kvitauga

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Faste uttrykk

sjå noko/nokon i kvitauget
- innsjå ein realitet
  vi må sjå sanninga i kvitauget
- konfrontere nokon
  ho såg mannen rett i kvitauget

alvor

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt alvara, opphavleg ‘det å vere heilt sann, ærleg’

Tyding og bruk

verkeleg meining, fast overtyding
Døme
- meine noko i fullt alvor;
- på ramme alvor;
- seie noko med stort alvor;
- blande skjemt og alvor
(hard) røyndom, realitet;
rekkjevidd (2)
Døme
- uvêret tok til for alvor;
- ikkje forstå alvoret i situasjonen;
- dødsens alvor;
- blodig alvor;
- gjere alvor av noko
stø framferd;
alvorleg lag (11)
Døme
- det finst ikkje alvor i ho, ho berre tøysar;
- det gjeld å syne alvor i arbeidet

Faste uttrykk

ta på alvor
ta noko(n) høgtideleg, seriøst;
medgi tydinga, rekkjevidda av noko(n)
ta klimaendringar på alvor;
dei synest ikkje dei blir tekne på alvor;
dette er eit problem som må takast på alvor

uomtalt, uomtala

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje blir omtalt (;

Døme

ein uomtalt realitet

sjå noko/nokon i kvitauget

Tyding og bruk

innsjå ein realitet
Døme
- vi må sjå sanninga i kvitauget
konfrontere nokon
Døme
- ho såg mannen rett i kvitauget

i realiteten

Tyding og bruk

i røynda, eigenleg;

kjensgjerning

substantiv hokjønn

Opphav

Tyding og bruk

noko som det er sikre prov for;

faktum, realitet

Døme

det er ei kjensgjerning

faktum

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin facere ‘gjere’

Tyding og bruk

verkeleg tilfelle, faktisk forhold;

realitet, kjensgjerning, røyndom

Døme

nederlaget er eit faktum;
det er eit faktum at …;
faktum er at …;
bøye seg for fakta