Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
235 treff

Nynorskordboka 235 oppslagsord

periode

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk , av peri- og hodos ‘veg’

Tyding og bruk

  1. avgrensa tidsrom;
    Døme
    • han har periodar med for mykje arbeid;
    • vi har hatt ein periode med mykje regn
  2. så lang tid som ein tilbakevendande prosess varer før han blir gjenteken;
    Døme
    • perioden i ei pendelrørsle
  3. i astronomi: omløpstida til ein himmellekam
  4. i språkvitskap: språkleg heilskap som kan stå aleine;
    del av ein tekst som står mellom to store skiljeteikn (det vil seie punktum, spørjeteikn og utropsteikn);
  5. i matematikk: rekkje av tal som stadig blir gjentekne
  6. i musikk: gruppe av takter som høyrer saman (i tradisjonell musikk 8 eller 16)

Faste uttrykk

  • geologisk periode
    lengre tidsrom i historia til jorda
Artikkelside

synkroni

substantiv hankjønn

Opphav

av synkron

Tyding og bruk

studium av tilstanden i eitt eller fleire språk i ein viss periode eller på eit visst tidspunkt utan omsyn til forhistorie;
til skilnad frå diakroni
Artikkelside

i god stim

Tyding og bruk

i høg fart;
i ein periode med fin framgang;
Sjå: stim
Døme
  • laget er inne i ein god stim
Artikkelside

stim 1

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk steam

Tyding og bruk

Faste uttrykk

  • for full stim
    for fullt;
    for full fart;
    av alle krefter
    • båten går for full stim;
    • vi må jobbe for full stim om vi skal bli ferdige til jul
  • få opp stimen
    setje opp farten;
    auke innsatsen eller betre prestasjonen
  • i god stim
    i høg fart;
    i ein periode med fin framgang
    • laget er inne i ein god stim
Artikkelside

turistvisum

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

visum som gjev løyve til å opphalde seg som turist i eit visst land i ein avgrensa periode
Artikkelside

turbulens

substantiv hankjønn

Opphav

frå seinlatin; av turbulent

Tyding og bruk

  1. sterk og uregelrett rørsle i væske eller gass
    Døme
    • mykje turbulens førte til ein uroleg flytur
  2. i overført tyding: situasjon eller periode med uro og misnøye
    Døme
    • politisk og økonomisk turbulens
Artikkelside

totalomsetnad

substantiv hankjønn

totalomsetjing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

samla verdi av varer og tenester ei bedrift har selt for (i ein periode);
samla omsetnad (1);
Artikkelside

totalomsetjing, totalomsetting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

samla verdi av varer og tenester ei bedrift har selt for (i ein periode);
Artikkelside

stortingsperiode

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

periode som eit storting (1) er valt for
Døme
  • stortingsperioden er no fire år
Artikkelside

sivilisasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; av sivilisere

Tyding og bruk

  1. høgt utvikla samfunns- og kulturform
    Døme
    • sivilisasjonen vår er framfor alt bygd på kunnskap
  2. i bunden form eintal: den siviliserte verda
    Døme
    • bu langt borte frå sivilisasjonen
  3. form eller måte kulturen til eit folk, ei gruppe eller ein periode ovrar seg;
    utviklingssteg, kulturform
    Døme
    • dei primitive sivilisasjonane
Artikkelside