Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 611 oppslagsord

mat

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt matr

Tyding og bruk

føde (1, særleg i tillaga stand;
kost (3, 1), kosthald
Døme
- mat og drikke;
- takke for maten;
- ete kald mat til lunsj;
- eg lagar det meste av maten heime;
- no må vi få oss litt mat
- - boksemat
  - hundemat
  - skulemat
måltid
Døme
- ta seg ein kvil etter maten
brødskive
Døme
- ha ost på maten
mette (1;
næring (1)
Døme
- det er lite mat i suppa;
- det kjem mat i kornet

Faste uttrykk

be for maten
be bordbøn
mat for mons
mat som ein har ynskt seg;
noko ein liker ekstra godt;
godbit
pannekaker er jammen mat for mons!

Artikkelside

mate

mata

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

av mat

Tyding og bruk

putte mat i munnen på;
gje mat;
fôre
Døme
- mate spedbarnet med skei;
- den sjuke lyt matast;
- han matar hønene
forsyne med materiale, råstoff eller liknande
Døme
- mate ein datamaskin med opplysningar

Faste uttrykk

mate seg
om korn: få kjerne (1);
mognast

Artikkelside

stram

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

som er tøygd eller stramma ut;
fast, strak, utspend
Døme
- stram line
som sit tett og fast kring noko
Døme
- beltet var for stramt;
- buksa sat stramt kring hoftene og låra
rak, spenstig;
fast, korrekt, skikkeleg
Døme
- ein stram fyr;
- gjere stram honnør
som tar seg godt ut;
flott, elegant
Døme
- han er verkeleg stram i den nye dressen
spent, stiv;
streng
Døme
- eit stramt drag om munnen;
- bli stram i maska
om mat: som smaker eller luktar skarpt og ramt;
sterk
Døme
- ei stram lukt
som det finst lite av eller er sterkt avgrensa;
hard, knapp, streng
Døme
- eit stramt budsjett;
- det er ein stram arbeidsmarknad;
- stramme tidsrammer

Faste uttrykk

på stram line
med avgrensa spelerom;
situasjon der ein må ta ulike omsyn
den finske presidenten balanserte på stram line mellom aust og vest

Artikkelside

stovebord, stuebord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

(mat)bord i ei stove

Artikkelside

spesialisere

spesialisera

verb

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

gjere noko på ein målretta måte;

jamfør spesialisert

Døme

spesialisere produksjonen av mat

Faste uttrykk

spesialisere seg
utdanne seg innanfor eit smalare og meir avansert emne;
halde seg til eit fast, avgrensa emne, område eller liknande
spesialisere seg i indremedisin;
firmaet har spesialisert seg på fotoutstyr

Artikkelside

grisemat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mat til griser
Døme
- bruke matavfallet til grisemat
mat som ikkje smakar godt
Døme
- æsj, eg vil ikkje ha denne grisematen!
usunn mat;
søppelmat
Døme
- i kiosken fekk dei all den grisematen dei kunne ynskje
mat som er ureinsleg og vanskeleg å ete
Døme
- taco er skikkeleg grisemat