Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
14 treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

leppe

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med labb (2 og lapp (1 , opphavleg ‘noko som heng’

Tyding og bruk

  1. kvar av dei to kjøtflikane som dekkjer munnopninga hos menneske og pattedyr
  2. hudfald som minner om leppe (1)
  3. nedhengjande tunge eller flik;
    hos somme blomsterplanter: kvar av dei delane av krona som minner om ei leppe (1)

Faste uttrykk

  • bite seg i leppa
    • hindre seg sjølv i å seie noko lite gjennomtenkt
    • prøve å skjule kjensler som sinne eller sorg
  • henge med leppa
    vere sur eller fornærma;
    vere lei seg eller motlaus
  • slengje med leppa
    seie noko forhasta eller noko ein ikkje burde sagt;
    sladre
  • vere på alle lepper
    vere noko eller nokon alle snakkar om
Artikkelside

lei 3

adjektiv

Opphav

norrønt leiðr

Tyding og bruk

  1. som gjev ubehag;
    Døme
    • ei lei sak;
    • det er leitt å umake henne;
    • det er leitt å snakke om slike ting
  2. som det er bry (1 eller plage (1 med;
    Døme
    • ei lei sjuke;
    • vere lei mot nokon;
    • han er lei til å lyge
  3. som kjenner keisemd eller uhug;
    Døme
    • lut lei;
    • lutande lei;
    • vere lei av noko
  4. som er trist (1) til sinns;
    Døme
    • vere lei seg
  5. om tilhøve: synd, sørgjeleg
    Døme
    • det var leitt han ikkje kom
  6. Døme
    • vere lei på ein for noko

Faste uttrykk

  • seie seg lei for
    seie at ein er lei seg for eller angrar på noko
  • sjå seg lei på
    få nok av
  • vere lei for
    gjere ein vondt
    • eg er lei for det
Artikkelside

angre

angra

verb

Opphav

norrønt angra

Tyding og bruk

kjenne anger;
ynskje ugjort
Døme
  • angre syndene sine;
  • du skal ikkje angre om du kjem;
  • no kan du angre;
  • han angrar på at han ikkje prøvde;
  • dei angrar på det dei har gjort

Faste uttrykk

  • angre seg
    vere lei seg for noko ein har gjort
Artikkelside

trist

adjektiv

Opphav

gjennom tysk, frå fransk; av latin tristis

Tyding og bruk

  1. Døme
    • triste andlet;
    • ho vart trist og lei seg
    • brukt som adverb:
      • han såg trist ut
  2. Døme
    • ei trist melding;
    • dette er ein trist dag for alle i bydelen
  3. utan liv og variasjon;
    Døme
    • triste fargar;
    • triste omgivnader
Artikkelside

fornærme

fornærma

verb

Opphav

frå dansk , opphavleg med tyding ‘trø ein for nær’

Tyding og bruk

gjere nokon lei seg eller sint gjennom sårande kommentarar eller handlingar;
Døme
  • fornærme nokon med spitord;
  • du har fornærma dei;
  • fornærme ein heil nasjon
  • brukt som adjektiv:
    • fornærmande kommentarar;
    • fornærmande ord
Artikkelside

seie seg lei for

Tyding og bruk

seie at ein er lei seg for eller angrar på noko;
Sjå: lei
Artikkelside

angre seg

Tyding og bruk

vere lei seg for noko ein har gjort;
Sjå: angre
Artikkelside

henge med leppa

Tyding og bruk

vere sur eller fornærma;
vere lei seg eller motlaus;
Sjå: leppe
Artikkelside

fornærma

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av fornærme

Tyding og bruk

  1. som er lei seg eller sint på bakgrunn av ei fornærming;
    støytt, såra, sur (2, furten
    Døme
    • vere fornærma på nokon for noko;
    • eit fornærma ansiktsuttrykk
  2. brukt som substantiv: offer for eit brotsverk
    Døme
    • den fornærma parten i saka;
    • dei fornærma vart hardt skadde
Artikkelside

ulykkeleg, ulukkeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. ikkje lykkeleg (2);
    sorgfull, uglad, fortvilt, lei seg
    Døme
    • vere (djupt) ulykkeleg over (el. for) noko
    • som gjer ein sorgfull osv.
      • ulykkeleg kjærleik – ikkje gjengjeld kjærleik;
      • vere ulykkeleg forelska
    • hard, stri (2, vanskeleg
      • ulykkeleg barndom, tilvære, tid
  2. Døme
    • eit ulykkeleg tiltak
Artikkelside
Side 1 av 2