Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 216 oppslagsord

kunst

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av lågtysk , opphavleg ‘det å kunne’

Tyding og bruk

  1. oppøvd evne;
    Døme
    • kunsten å gå på ski;
    • gjere kunstar på hesteryggen;
    • magiske kunstar
  2. uttrykk for eller medviten bruk av menneskeleg fantasi og skaparevne til å skape verk som påverkar mottakaren kjenslemessig, estetisk eller intellektuelt
    Døme
    • kunst og kultur;
    • norsk kunst;
    • ofre seg for kunsten
  3. produkt av kunstnarleg verksemd;
    Døme
    • ho har mykje kunst på veggene
  4. Døme
    • bruke alle slags kunstar for å kome unna
  5. brukt som føreledd i samansetningar: kunstig eller syntetisk framtilt produkt;
    til skilnad frå naturprodukt

Faste uttrykk

  • dei frie kunstane
    kunnskap som ein borgar i mellomalderen burde ha (grammatikk, dialektikk, logikk, retorikk, artmetikk, astronomi og musikk);
    allmenndanning
  • det er ingen kunst
    det er ikkje eit problem;
    det er ikkje vanskeleg
    • det er ingen kunst å lage gode vaflar;
    • å stå på ski er ingen kunst;
    • å gå på hender? Det er jo ingen kunst!
  • etter alle kunstens reglar
    etter god skikk for det som skal gjerast;
    svært grundig
Artikkelside

dadaistisk

adjektiv

Tyding og bruk

som er typisk for dadaismen
Døme
  • dadaistisk kunst
Artikkelside

dadaisme

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk dada ‘(barneuttrykk for) (kjepp)hest, fiks idé’

Tyding og bruk

retning innan kunst og litteratur kring 1920 som ville frigjere seg frå tradisjonell kunst med absurde og nihilistiske påfunn;
jamfør surrealisme
Artikkelside

restaurere

restaurera

verb

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

setje i stand att;
gje kunst- eller byggverk opphavleg skap og utsjånad
Døme
  • restaurere ei kyrkje;
  • restaurere eit kunstverk
Artikkelside

restauratør

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. person som set i stand kunst- eller byggverk
  2. person som driv restaurant
Artikkelside

gatekunstnar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som lagar kunst i det offentlege rommet
Artikkelside

brodd

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt broddr

Tyding og bruk

  1. spiss tapp, odd, pigg
    Døme
    • brodden på ein skistav
  2. metallplate med piggar på til å feste under skoa på glatt føre
    Døme
    • gå med broddar
  3. kvass stikkereiskap hos somme dyr, særleg insekt
    Døme
    • bier og kvefs har brodd
  4. i overført tyding: noko som verkar sårande, smertefullt eller provoserande;
    skarp og kritisk bodskap
    Døme
    • eit slagord med brodd;
    • filmen har brodd mot rasisme;
    • kunst utan brodd
  5. skarp, spiss utvekst i enden av blad;
    spire (1, 1) (på korn)

Faste uttrykk

  • i brodden for
    i leiinga av;
    i spissen for
    • ho stod i brodden for rørsla;
    • dei gjekk i brodden for meir forsking;
    • han stilte seg i brodden for eit opprør
  • ta brodden av
    veikje verknaden av;
    mildne
    • ta brodden av kritikken
Artikkelside

brille

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk; same opphav som beryll

Tyding og bruk

  1. særleg i fleirtal: to slipte brilleglas i innfatning som ein kan bere framfor auga, og som anten betrar synet til brukaren eller vernar auga
    Døme
    • eit par briller;
    • bruke briller
  2. i overført tyding: synsvinkel som ein ser ei sak frå
    Døme
    • sjå verda gjennom andre sine briller;
    • bli kjent med fortida gjennom moderne briller;
    • studere kunst med politiske briller
Artikkelside

oppleving

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør oppleve

Tyding og bruk

  1. det å oppleve
    Døme
    • oppleving av kunst
  2. hending som ein er med på;
    Døme
    • ei fæl oppleving;
    • konserten var ei stor og minnerik oppleving
Artikkelside

primitivisme

substantiv hankjønn

Opphav

av primitiv

Tyding og bruk

retning innan kunst og filosofi som søkjer attende til det enkle, opphavlege og urørte
Artikkelside
Side 1 av 22