Avansert søk

14 treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

kalsium

substantiv inkjekjønn

Opphav

nylaging av latin calcis, genitiv av calx ‘kalk’

Tyding og bruk

mjukt, sølvkvitt grunnstoff (1) med atomnummer 20 som høyrer til jordalkalimetalla;
kjemisk symbol Ca

kalk 2

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk, frå latin calx; av gresk khalix ‘småstein, ubrend kalkstein’

Tyding og bruk

steinslag som inneheld kalsium;

Faste uttrykk

Ca

symbol

Tyding og bruk

symbol for grunnstoffet kalsium

kalsiumnitrat

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kjemisk sambinding av kalsium, nitrogen og oksygen, brukt mellom anna i kunstgjødsel og sprengstoff;

zoisitt

substantiv hankjønn

Uttale

soisitˊt

Opphav

etter namnet til den slovenske naturvitskapsmannen Sigismond Zoiz, Baron von Edelstein 1747–1819

Tyding og bruk

mineral av vasshaldige kalsium-aluminiumsilikat som krystalliserer rombisk og er grått, sjeldnare raudt eller grønt på farge

avherde

avherda

verb

Tyding og bruk

  1. varme opp att herda metall for å gjere det seigare og meir strekkfast;
  2. gjere hardt vatn mjukt ved å ta bort kalsium og magnesium

dolomitt

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den franske geologen de Dolomieu, 1750–1801

Tyding og bruk

  1. mineral av kalsium- og magnesiumkarbonat
  2. bergart som inneheld dolomitt (1)

kalsiumkarbonat

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

salt av karbonsyre og kalsium, som til dømes finst i skjelett, tenner og kalkstein;
jamfør kalkspat

kalsiumsulfat

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kjemisk sambinding som mellom anna inneheld kalsium, og som finst i naturen som gips

kalsiumklorid

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

sambinding mellom kalsium og klor (1 som er eit kvitt stoff som lett bind vatn til seg, og mellom anna blir brukt i vegsalt