Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
13 treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

juletre, joletre

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

bartre som blir sett inn i jula og pynta med lys, glitter og liknande
Døme
  • gå rundt juletreet;
  • pynte juletreet
Artikkelside

vandre

vandra

verb

Opphav

frå lågtysk; samanheng med vinde (2

Tyding og bruk

  1. gå (roleg)
    Døme
    • vandre hand i hand
    • i presens partisipp:
      • sjå ut som eit vandrande juletre – vere fælt utspjåka
  2. gå, fare frå stad til stad;
    Døme
    • laksen vandrar;
    • vandre frå stad til stad;
    • vere ferdig til å vandre – budd til å døy
      • ein vandrande fant
  3. stadig flytte på seg
    Døme
    • birøktaren vandrar med kubane etter honningtrekket
    • i fotball:
      • vandrande spiss

Faste uttrykk

  • vandrande nyre
    nyre som har forskyvd seg;
    vandrenyre
  • vandrande ugras
    fleirårig ugras som formeirar og spreier seg både med utløparar frå rota og med frø eller sporar;
    rotugras
  • vandre ut
    flytte til eit anna land;
    utvandre;
    emigrere
Artikkelside

stjerne

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt stjarna, i tyding 4 frå engelsk; samanheng med astronom og stella

Tyding og bruk

  1. himmellekam som er synleg som ein lysande prikk
    Døme
    • ein klar himmel med millionar av stjerner;
    • i vest blinka ei stor stjerne
    • etter trua på at den innbyrdes stillinga til stjernene når eit menneske blir fødd, avgjer lagnaden for det mennesket
      • vere fødd under ei lykkeleg stjerne
  2. Døme
    • få eit slag så ein ser stjerner
  3. noko som liknar ei stjerne
    Døme
    • eit juletre med stjerne i toppen;
    • eit ord merkt med stjerne
    • merke på ein viss standard
      • campingplassen har tre stjerner
    • avteikn
      • ein hest med stjerne i panna
  4. vidkjend person
    Døme
    • ei ny stjerne i langrennssporet

Faste uttrykk

  • ha ei høg stjerne
    vere godt likt;
    stå høgt i kurs
    • førelesaren har ei høg stjerne hos studentane
  • stå skrive i stjernene
    vere fastsett av lagnaden
Artikkelside

pynting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å pynte
Døme
  • pynting av juletre;
  • hjelpe til med pyntinga
Artikkelside

julegran, jolegran

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

(stort) juletre av gran
Døme
  • den norske julegrana i sentrum av London
Artikkelside

julaftan, jolaftan, joleftan, juleftan

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

24. desember, dagen før første juledag, som (mellom anna) i Noreg innleier jula og blir feira med god mat, juletre og julegåver
Artikkelside

juletrefot, joletrefot

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

fot (1, 5) til å setje juletre i
Artikkelside

plast

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk plastic; av gresk plastikos ‘som kan formast’

Tyding og bruk

kunststoff som under tilverking blir bøyeleg og lèt seg forme og som blir brukt i svært mange produkt
Døme
  • hard plast;
  • mjuk plast;
  • juletre av plast;
  • bereposar av plast;
  • storparten av plasten i havet kjem frå land
Artikkelside

kultivere

kultivera

verb

Opphav

gjennom fransk cultiver, frå mellomalderlatin cultivare; sjå kultur

Tyding og bruk

  1. arbeide med jord eller annan natur for å få avling;
    Døme
    • kultivere ei myr
  2. drive fram planter;
    dyrke
    Døme
    • dei kultiverte juletre
  3. utvikle og odle fram ei planteart eller ein dyrerase
    Døme
    • kultivere fram nye sauerasar
  4. i overført tyding: halde ved like;
    pleie, dyrke;
    forme (2), skape
    Døme
    • ho kultiverer kontaktane sine;
    • han kultiverte rolla som nerd;
    • dei vil kultivere fram ei forståing mellom folkegruppene
Artikkelside

juletrepynt, joletrepynt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

pynt til å hengje på juletre
Artikkelside
Side 1 av 2