Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 15 oppslagsord

fysiologi

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -logi

Tyding og bruk

vitskap om korleis levande organismar fungerer

-trof

adjektiv

Opphav

av gresk trofos nærande; gjennom tysk

Tyding og bruk

i biologi og fysiologi: lagar adjektiv som gjeld næring eller støtte (til ei viss utvikling); til dømes eutrof og oligotrof

patologisk

adjektiv

Opphav

av patologi

Tyding og bruk

  1. som gjeld patologi eller patologar
    Døme
    • patologisk fysiologi;
    • patologisk institutt
  2. som vik av frå det normale;
    Døme
    • eit patologisk tilfelle

dissimilere

dissimilera

verb

Opphav

frå mellomalderlatin

Tyding og bruk

  1. i språkvitskap: gjere to språklydar i same ord eller ytring (meir) ulike når dei er skilde av ein eller fleire mellomliggjande lydar;
  2. i fysiologi: bryte ned stoff i ein organisme

assimilere

assimilera

verb

Uttale

asimileˊre

Opphav

av latin assimilare ‘gjere lik’, av ad ‘til’ og similis ‘lik’

Tyding og bruk

  1. gjere heilt eller delvis lik;
    smelte saman
    Døme
    • dei tilflytta vart snart assimilerte i bygdesamfunnet
  2. ta opp og gjere til ein homogen del av seg sjølv
    Døme
    • assimilere framande kulturelement
  3. i fysiologi: (ta eller suge opp i seg og) lage om næringsemne til sambinding(ar) som går inn som ein del av organismen
    Døme
    • plantene assimilerer karbondioksid

assimilasjon

substantiv hankjønn

Uttale

asimilasjoˊn

Opphav

frå latin; jamfør assimilere

Tyding og bruk

  1. tilpassing eller omdanning til noko som allereie eksisterer;
  2. politisk driven eller sjølvdriven prosess der ei minoritetsgruppe blir meir lik ein majoritet
    Døme
    • assimilasjon og fornorskning av samane
  3. som faguttrykk i mellom anna språkvitskap, geologi, fysiologi, psykologi og botanikk: det å assimilere
    Døme
    • assimilasjonen av karbondioksid

avfallsstoff

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

særleg i fysiologi: stoff som er utskilt
Døme
  • skilje kroppen av med avfallsstoff

kimblad

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. i botanikk: blad som veks fram frå kimstengelen;
  2. i fysiologi: kvart av dei tre laga av småceller som eit foster på eit svært tidleg stadium er bygd opp av

fysiolog

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -log

Tyding og bruk

person med fysiologi som fag

fysiologisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld fysiologi