Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

frede

freda

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt friða; av fred

Tyding og bruk

  1. verne dyr ved forbod mot fangst
    Døme
    • frede ei truga dyreart med å forby fangst;
    • rypa er freda
  2. ved lov verne område, ting, hus og minnesmerke mot utrydding, skipling, utbygging eller liknande
    Døme
    • planta er freda;
    • naturområdet er freda;
    • bygningen er freda;
    • minnesmerket er freda
  3. semje, mekle mellom;
    Døme
    • vi fekk freda slåstkjempene ned att
  4. Døme
    • frede om sine

Faste uttrykk

  • frede seg
    roe seg;
    semjast

frede seg

Tyding og bruk

roe seg;
semjast;
Sjå: frede

fredingslov

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

lov (1, 1) som regulerer vern av dyr, planter, stader eller kulturminne;
jamfør frede

fredingsvedtak

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

vedtak om å frede (2) dyr, landskap, bygning og liknande
Døme
  • fredingsvedtak for å ta vare på ei truga laksestamme;
  • våningshus, fjøs og låve er omfatta av fredingsvedtaket

freda 2

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av frede

Tyding og bruk

som er verna av lov
Døme
  • eit freda hus;
  • ei freda art

varne

varna

verb

Opphav

norrønt varna; av var (3

Tyding og bruk

verne om, frede

totalfrede

totalfreda

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

frede fullstendig (heile året, i heile landet)
Døme
  • somme dyreslag er totalfreda, andre er freda ei viss tid

fredlyse

fredlysa

verb

Tyding og bruk

  1. Døme
    • bjørnen er fredlyst;
    • området er fredlyst
  2. tryggje mot ufred eller åtak;
    Døme
    • fredlyse konfliktområdet

freding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å frede
Døme
  • freding av laks

artsfreding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å frede einskilde dyre- eller plantearter