Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
11 treff

Nynorskordboka 11 oppslagsord

forløyse 2

forløysa

verb

Opphav

frå lågtysk; av for- (2

Tyding og bruk

  1. fri frå synd eller straff;
  2. Døme
    • forløyse unge menneske si lyst til å lære;
    • forløyse uante krefter

Faste uttrykk

  • bli forløyst
    fø (2)
    • bli forløyst med keisarsnitt
  • det forløysande ordet
    rett og dekkjande utsegn i rett tid
Artikkelside

fôrløyse 1, forløyse 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

mangel på fôr (1, 1)
Artikkelside

løyse

løysa

verb

Opphav

norrønt leysa, av lauss ‘løs’

Tyding og bruk

  1. gjere laus frå eit feste
    Døme
    • løyse ein båt;
    • løyse kyrne
  2. gjere fri frå skyldnad, tvang eller liknande
    Døme
    • løyse nokon ut av ein vanskeleg situasjon
  3. gjere lausare eller romslegare;
    opne
    Døme
    • løyse ein knute;
    • han løyste på snippen;
    • ho løyser grepet
  4. gje fritt løp;
    fyre av
    Døme
    • løyse eld;
    • dei løyste skot
  5. blande eit stoff i væske så det dannar seg ei einsarta blanding;
    Døme
    • løyse ein tablett i vatn
  6. finne svar eller forklaring på
    Døme
    • løyse ei gåte;
    • løyse kryssord;
    • ho løyser likninga;
    • dei løyste oppgåva
  7. greie opp i;
    ordne
    Døme
    • dei løyste problemet
  8. skaffe seg ved å betale for;
    kjøpe
    Døme
    • løyse billett;
    • krevje at hobbyfiskarar løyser fiskekort

Faste uttrykk

  • løyse av
    kome i staden for;
    ta over etter;
    avløyse (1)
    • dagskiftet løyser av nattskiftet klokka sju
  • løyse inn
    betale for å få att eit verdipapir, eit pant eller liknande
    • løyse inn ein veksel;
    • løyse inn klokka hos pantelånaren
  • løyse opp
    • få eitt stoff til å blande seg med eit anna stoff, særleg ei væske, slik at blandinga blir einsarta
      • løyse opp salt i vatn
    • få til å dele seg opp i mindre einingar
      • politiet løyste opp demonstrasjonen
    • få til å bli mindre stiv, stram, spend eller liknande;
      gjere meir fleksibel
      • løyse opp stive kroppar;
      • ho er flink til å løyse opp stemninga
  • løyse seg
    • om stoff: blande seg med eit anna stoff, særleg ei væske, slik at blandinga blir einsarta
      • sukkeret løyser seg i varmt vatn
    • om konflikt, problem eller liknande: bli fjerna eller gå i orden
      • problemet løyste seg sjølv
  • løyse seg opp
    • om stoff: blande seg med eit anna stoff, særleg ei væske, slik at blandinga blir einsarta
      • sukkeret løyste seg opp
    • smuldre opp;
      bli borte
      • skodda løyste seg opp;
      • køen har løyst seg opp
  • løyse ut
    • betale ut ein medeigar for å ta over parten hans
      • ho løyste ut syskena etter at faren døydde
    • setje i gang;
      utløyse (2)
      • løyse ut eit skred;
      • innbrotet løyste ut alarmen
    • la kome til uttrykk;
      forløyse (2, 2)
      • løyse ut evnene sine
Artikkelside

fri 3, frie 1

fria

verb

Opphav

norrønt fría; av fri (2

Tyding og bruk

gjere fri frå eller frita for noko uynskt;
verne, berge, frelse
Døme
  • fri seg frå eit åk;
  • fri seg frå fordommar;
  • fri seg frå mistanke;
  • fri oss frå det vonde;
  • fri oss frå fare;
  • vere fridd for uro;
  • eg kan ikkje fri meg frå å tru …

Faste uttrykk

  • fri ut
    gjere nokon fri;
    forløyse, berge
Artikkelside

uforløyst

adjektiv

Opphav

jamfør forløyse (2

Tyding og bruk

som ikkje har utfalda seg;
ikkje fullført eller mogna;
Døme
  • ha uforløyste krefter;
  • eit uforløyst diktverk
Artikkelside

bli forløyst

Tyding og bruk

Sjå: forløyse
Døme
  • bli forløyst med keisarsnitt
Artikkelside

løyse ut

Tyding og bruk

Sjå: løyse
  1. betale ut ein medeigar for å ta over parten hans
    Døme
    • ho løyste ut syskena etter at faren døydde
  2. setje i gang;
    Døme
    • løyse ut eit skred;
    • innbrotet løyste ut alarmen
  3. la kome til uttrykk;
    Døme
    • løyse ut evnene sine
Artikkelside

fri ut

Tyding og bruk

gjere nokon fri;
forløyse, berge;
Sjå: fri
Artikkelside

det forløysande ordet

Tyding og bruk

rett og dekkjande utsegn i rett tid;
Sjå: forløyse
Artikkelside

frelse 2

frelsa

verb

Opphav

norrønt frelsa, frjalsa; av frels

Tyding og bruk

  1. redde, berge, hjelpe
    Døme
    • frelse nokon frå fangenskap;
    • frelse landet frå undergang
  2. i kristen teologi: fri frå synd og fortaping;
    omvende til tru på Kristus;
    Døme
    • frels oss frå det vonde;
    • frelse sjela
Artikkelside
Side 1 av 2