Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 12 oppslagsord

folkemedisin

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

ikkje-vitskapleg legekunst basert på udokumenterte teoriar og førestillingar blant vanlege folk
Døme
  • tradisjonell norsk folkemedisin
Artikkelside

kalmusrot

substantiv hokjønn

Opphav

av kalmus og rot (1

Tyding og bruk

  1. fleirårig vassplante med tjukk jordstengel;
    Acorus calamus
  2. jordstengel av kalmusrot (1), nytta i folkemedisin
Artikkelside

kalmus

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘røyr, siv’

Tyding og bruk

  1. fleirårig vassplante med tjukk jordstengel;
  2. jordstengel av kalmus (1), nytta i folkemedisin;
Artikkelside

klumsekorn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

knute på einer (1), brukt i folkemedisin
Artikkelside

klok

adjektiv

Opphav

norrønt klókr; frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. som kan skjøne noko;
    Døme
    • ein klok person;
    • kloke auge;
    • ho har eit klokt hovud;
    • seie nokre kloke ord
    • brukt som adverb
      • investere klokt
  2. som har mykje kunnskap;
    Døme
    • søkje råd hos eit klokt menneske;
    • svaret gjorde meg ikkje klok
  3. som har vanleg fornuft;
    Døme
    • ikkje vere retteleg klok

Faste uttrykk

  • bli klok på
    få innsikt i;
    forstå (1)
    • eg klarer ikkje bli heilt klok på deg;
    • ein blir aldri heilt klok på hovudpersonen i boka
  • gjere klokt i
    vere tent med
    • ein gjer klokt i å lytte;
    • du gjer nok klokt i å vere litt varsam
  • klok av skade
    røynd som følgje av tidlegare mistak eller ulukke
    • klok av skade bad eg om hjelp opp trappa
  • klok kone
    kvinne som praktiserer folkemedisin
    • ei klok kone oppi dalen
  • vere like klok
    skjøne like lite som før (etter eit svar, ei forklaring eller liknande)
    • etter å ha kika på kartet var dei like kloke
Artikkelside

klok kone

Tyding og bruk

kvinne som praktiserer folkemedisin;
Sjå: klok
Døme
  • ei klok kone oppi dalen
Artikkelside

åtgjerdskall

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i folkemedisin: kall, mann som kunne gjere åt, lækje sjukdom med trolldomsråder
Artikkelside

åtgjerd

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt atgerð

Tyding og bruk

  1. Døme
    • gripe til militære åtgjerder;
    • åtgjerder mot skadeinsekt;
    • ta åtgjerder – ta rådgjerder
  2. Døme
    • eg må finne ei åtgjerd
  3. det å setje i stand, skipe, vøle;
  4. særleg i folkemedisin: det å gjere åt for, kurere ein sjukdom (særleg med overnaturlege middel)
    Døme
    • åtgjerd med ein sjuk kalv
    • òg: middel som ein gjer åt med;
      trolldomsmiddel
      • for sjukdom var det mange slags åtgjerder
    • òg: sverjing;
      trollformular
Artikkelside

tyvedbork

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

m a brukt i folkemedisin
Artikkelside

tysbast

substantiv hankjønn

Opphav

kanskje av gudenamnet Ty eller av norrønt tívar ‘gudar’

Tyding og bruk

liten busk med raude, giftige bær og giftig bork (og mellom anna med viktig rolle i folketru og folkemedisin);
Daphne mezereum
Artikkelside
Side 1 av 2