Avansert søk

Nynorskordboka 195 oppslagsord

fiske 2

fiska

verb

Opphav

norrønt fiska

Tyding og bruk

fange fisk
Døme
- vere ute på sjøen og fiske;
- fiske med sluk;
- fiske sei
hente opp, hale opp (særleg frå vatn)
Døme
- fiske perler;
- fiske opp lua frå vatnet;
- fiske ein nøkkel opp av lomma
prøve å oppnå noko (med å smiske eller liknande)
Døme
- fiske etter ros

Faste uttrykk

fiske i rørt vatn
utnytte ein forvirra situasjon til eigen fordel

fiske 3

fiska

verb

Tyding og bruk

feste og heise med fisk (, 2)

Døme

fiske ankeret

fiske 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt fiski

Tyding og bruk

det å fiske (2, 1);
fangst etter fisk (til visse tider, i visse område);
fiskeri
Døme
- jordbruk og fiske;
- fiske etter torsk;
- dra på fiske
det å fiske (2, 3);
jamfør stemmefiske

ro fiske

Tyding og bruk

drive fiske med robåt;

Sjå: ro

Døme

han har rodd fiske i årevis

rormann, rorsmann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mann som ror (fiske)
mann som står til rors

rorkar, rorskar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mann som står til rors
mann som ror (fiske)

ror 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt róðr

Tyding og bruk

det å ro i båt for å fiske

Døme

ein tung ror;
ein times ror;
ei mils ror

- andror
- innror
- utror

Faste uttrykk

i roren
på fiske

ro 5

verb

Opphav

norrønt róa

Tyding og bruk

drive fram eit fartøy i vatn med bruk av årer;
skysse eller frakte i robåt
Døme
- ro båten i land;
- ro over fjorden;
- ro folk ut til øya
vere på fiske med robåt eller annan fiskebåt
Døme
- sonen ror i Stamsund
gjere rørsler som liknar på det å ro (5, 1)
Døme
- endene rodde ute på sundet;
- ørna rodde gjennom lufta
prøve å snakke seg vekk frå eit utriveleg emne;
bortforklare
Døme
- politikarane ror for harde livet

Faste uttrykk

ro fiske
drive fiske med robåt
han har rodd fiske i årevis
ro i land
få i stand til slutt, etter ein viss innsats
handballaget rodde i land ein velfortent siger;
dei rodde arrangementet trygt i land
ro seg i land
kome seg ut av ein floke (ved å endre taktikk)
ro seg ut
gje seg i kast med noko som ein ikkje maktar;
gå over streken
dei har rodd seg for langt ut i eit område som dei ikkje har kompetanse på;
ro seg ut i ein håplaus diskusjon
ro seg ut av
kome seg ut av ein floke (ved å endre taktikk)
forsøke å ro seg ut av dei vanskelege diskusjonane

fri 2

adjektiv

Opphav

av lågtysk vri

Tyding og bruk

om person, stat eller styre: som har eller gjev fulle politiske rettar
Døme
- frie borgarar;
- innbyggjarane er frie;
- landet har ein fri riksskipnad;
- den frie verda;
- frie val
politisk sjølvstyrt;
uavhengig
Døme
- eit fritt land;
- eitt fritt folk;
- den frie pressa
verna av lova;
trygg for åtak
Døme
- ha fritt leide
ikkje innesperra eller i fangenskap
Døme
- på fri fot
- brukt som adverb
  sleppe fri;
  setje nokon fri
utan stengsel eller hinder (for ferdsel, rørsle, sikt eller liknande)
Døme
- fritt armslag;
- fritt farvatn;
- fri bane;
- fritt utsyn;
- på fri mark;
- i Guds frie natur
- brukt som adverb
  puste fritt;
  vekse fritt;
  falle fritt;
  garden ligg fritt til
ikkje kontrollert eller regulert (av det offentlege);
tillaten for alle;
allmenn, open
Døme
- fri konkurranse;
- den frie marknaden;
- fritt fiske;
- fritt tilgjenge;
- fritt ord
ikkje strengt bunden til reglar, mønster, førebilete eller liknande;
sjølvstendig, fordomsfri
Døme
- fri oppseding;
- fri rytme;
- fri assosiasjon;
- fri fantasi;
- fri kjærleik
- brukt som adverb
  fritt omsett etter tysk
utan særleg påverknad eller omsyn av noko slag;
uavhengig, upåverka
Døme
- ha fritt val;
- av fri vilje;
- den frie viljen;
- på fritt grunnlag;
- fri utvikling
- brukt som adverb
  kunne velje fritt;
  stille nokon fritt;
  stå heilt fritt
utan særleg tvang, restriksjonar eller liknande
Døme
- leve eit fritt liv
- brukt som adverb
  ha det fritt på jobben
lausriven frå band, plikter, ansvar og liknande
Døme
- kjenne seg fri som fuglen;
- vere fri og frank
trygg, open og direkte;
frimodig, beintfram (1)
Døme
- ha eit fritt blikk;
- føre eit fritt språk;
- det rådde ein fri tone i laget;
- vere fri av seg;
- får eg vere så fri å …
- brukt som adverb
  dette meiner eg fritt;
  snakke fritt ut
som har (mellombels) fritak frå arbeid, skule eller andre plikter;
friteken, unnateken
Døme
- ta seg fri frå skulen;
- ha fri frå jobben;
- eg vil be meg fri;
- sleppe fri frå militæret
som unngår;
som er spart for;
kvitt (3, 1)
Døme
- gå fri all sut;
- fri for angst;
- bli fri sjukdomen
ikkje skyldig eller innblanda;
jamfør frikjenne
Døme
- kjenne nokon fri;
- dømme nokon fri
som er utan;
tom (1)
Døme
- vere fri for mat;
- det er fritt for mus no;
- boka er fri for humor
- - alkoholfri
  - feberfri
  - feilfri
  - isfri
  - rentefri
brukt som etterledd i samansetningar: utan fare for;
trygg, sikker
- - dirkefri
  - frostfri
  - krympefri
  - rustfri
gratis
Døme
- fri kost og losji;
- fri skyss
- brukt som adverb
  få boka fritt tilsend
i fysikk og kjemi: som ikkje er bunden til noko;
ikkje i sambinding
Døme
- frie elektron;
- fri energi

Faste uttrykk

det er ikkje fritt for
ein kan ikkje nekte for
det er ikkje fritt for at det breier seg ein viss skepsis
frie hender
full handlefridom
ho fekk frie hender til å lage ein ny radioserie
fritt fall
- fall som ikkje blir hindra av mekanisk motstand
- rask og kraftig nedgang i verdi, prestisje eller liknande
  verdsøkonomien var i fritt fall
gå fri
sleppe straff;
sleppe unna
ha ryggen fri
- vere sikra mot kritikk og åtak fordi ein handla etter reglane eller på andre måtar har gardert seg
- vere sikra mot fysisk angrep bakfrå
i det fri
utandørs
frukost i det fri
ikkje vere fri for
måtte vedgå at nokon er eller gjer det som er nemnt
han er ikkje fri for å vere tjuvaktig

torskekvote

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

gjeven mengde torsk ein har rett til å fiske;

jamfør kvote

Døme

den totale torskekvoten er rundt 800 000 tonn torsk

Resultat per side: