Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
36 treff

Nynorskordboka 36 oppslagsord

fiendtleg, fiendsleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. merkt av fiendskap;
    Døme
    • ei fiendtleg handling;
    • fiendtlege haldningar;
    • vere fiendtleg mot motstandaren
    • brukt som adverb
      • vere fiendtleg innstilt mot noko
  2. som gjeld, høyrer til eller går ut frå fienden i krig
    Døme
    • ein fiendtleg hær;
    • fiendtlege flåtar
Artikkelside

uvenleg, uvennleg

adjektiv

Tyding og bruk

ikkje venleg;
Døme
  • vere uvenleg mot nokon;
  • ei uvenleg handling – handling som fører til dårleg tilhøve (til dømes mellom to land)
Artikkelside

fiendsk

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • eit fiendsk blikk
Artikkelside

inntrengjande, inntrengande

adjektiv

Opphav

jamfør trengje

Tyding og bruk

  1. som trengjer inn
    Døme
    • ein inntrengjande fiendtleg hærstyrke
  2. Døme
    • rette ei inntrengjande oppmoding til nokon
    • brukt som adverb:
      • be inntrengjande om hjelp
Artikkelside

homofobisk

adjektiv

Tyding og bruk

som fryktar eller er fiendtleg innstilt til homofile
Artikkelside

sinna

adjektiv

Opphav

av sinn (1

Tyding og bruk

  1. som har sterk kjensle av sinne (1;
    arg, harm, ill , sint, vreid
  2. som har det eller det sinnelaget
    Døme
    • vere fiendtleg sinna;
    • vere kristeleg sinna
Artikkelside

kald

adjektiv

Opphav

norrønt kaldr

Tyding og bruk

  1. med låg temperatur;
    Døme
    • friskt og kaldt vatn;
    • kjøle seg ned med kald drikke;
    • eg er kald på føtene;
    • maten blir kald;
    • i dag er det tre grader kaldt ute;
    • det var kaldare i går enn det er i dag;
    • det var den kaldaste sommaren på 50 år
    • brukt som adverb:
      • blåse kaldt
  2. Døme
    • eit kaldt smil;
    • kalde auge
    • brukt som adverb:
      • han lo kaldt;
      • ho såg kaldt på meg
  3. Døme
    • spelaren er kald framfor mål

Faste uttrykk

  • få ei kald skulder
    møte lite forståing
  • få kalde føter
    vilje dra seg unna
    • ho fekk kalde føter og ville bryte samarbeidet
  • gå kaldt nedetter ryggen på
    kulse, grøsse
    • filmen fekk det til å gå kaldt nedetter ryggen på meg
  • halde hovudet kaldt
    tenkje klart eller bevare dømekrafta, særleg i ein vanskeleg situasjon
  • helle/slå kaldt vatn i blodet på nokon
    dempe sterke kjensler hos nokon
  • kald fisk
    hard og omsynslaus person
  • kald krig
    spent og fiendtleg tilhøve mellom to eller fleire statar, men utan våpenbruk
  • kalde fargar
    fargar som inneheld mest blått (som verkar kalde)
  • med kaldt blod
    utan skruplar;
    roleg og med overlegg
Artikkelside

tverre 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • stå på tverra
  2. retning til sides

Faste uttrykk

  • på tverra
    • på tvers (meir eller mindre) av lengderetninga
      • vinden kjem på tverra;
      • bilen stod på tverra i vegen
    • i fiendtleg forhold
      • han la seg på tverra;
      • dei er på tverra med naboen
Artikkelside

krig

substantiv hankjønn

Opphav

lågtysk krich ‘strev, strid’

Tyding og bruk

  1. stor konflikt med våpenkampar mellom to eller fleire statar eller folkegrupper
    Døme
    • føre krig;
    • falle i krigen;
    • det vart ein blodig krig;
    • under krigen var det rasjonering;
    • etter krigen byrja gjenreisinga
  2. hard strid utan at ein bruker våpenmakt;
    sterk usemje
    Døme
    • det var full krig mellom brørne
  3. sterk konkurranse;
    jamfør priskrig
  4. stor innsats mot noko uynskt;
    Døme
    • krig mot svolt og naud

Faste uttrykk

  • heilag krig
    krig som blir ført av religiøse grunnar
    • kalifen erklærte heilag krig mot dei vantru
  • kald krig
    spent og fiendtleg tilhøve mellom to eller fleire statar, men utan våpenbruk
  • krig på kniven
    skarp motsetnad;
    kamp utan skånsel
Artikkelside

kamp 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin campus ‘(slag)mark’

Tyding og bruk

  1. fiendtleg samanstøyt;
    slag, strid
    Døme
    • vere i kamp;
    • ein kamp på liv og død;
    • rundt 1000 soldatar fall i kamp;
    • kampane ved Verdun
  2. slagsmål
    Døme
    • det vart ein kamp på tørre nevane
  3. i idrett: konkurranse, kappestrid
    Døme
    • ein kamp mellom Viking og Brann
  4. krafttak for å oppnå noko eller vinne over noko eller nokon;
    konflikt eller motsetnad mellom stridande interesser
    Døme
    • kjempe ein kamp for å bli trudd;
    • det er kamp om studieplassar;
    • kampen mot fattigdom;
    • mane til kamp mot korrupsjon;
    • mange gjev opp utan kamp;
    • ein kamp mellom by og land

Faste uttrykk

  • gje opp kampen
    gje opp å kjempe
  • i kampens hete
    i ein opphissa situasjon der ein slåss for eigne saker og meiningar
    • det var mykje som kom fram i kampens hete
  • kamp på kniven
    hard kamp
    • det er ein kamp på kniven for å halde på lokalsjukehusa
  • kampen for tilværet
    kampen for å overleve
  • ta opp kampen
    begynne å kjempe
Artikkelside