Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
31 treff

Nynorskordboka 31 oppslagsord

elastisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk, frå nylatin, av gresk elaunein ‘setje noko i rørsle’

Tyding og bruk

  1. om materiale: som går attende til den opphavlege forma si etter å ha vore tøygd eller pressa;
    Døme
    • elastisk halsband;
    • elastiske strømper
  2. i overført tyding: spenstig, fjøral
    Døme
    • ein elastisk og sterk spelar
  3. i overført tyding: som tilpassar seg ulike tilhøve;
    Døme
    • elastisk ordning;
    • ein elastisk politikar
Artikkelside

strikk 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

elastisk band eller snor;
Døme
  • ei bukse med strikk i livet;
  • setje ein strikk på pakka

Faste uttrykk

  • hoppe strikk
    om barneleik: hoppe i visse mønster over ein strikk som er spend ut rundt to andre
  • tøye strikken
    nærme seg grensa for det som er akseptabelt
Artikkelside

fleksibel

adjektiv

Opphav

av latin flektere

Tyding og bruk

som lett tilpassar seg, eller som gjev høve til val og variasjon;
tøyeleg, elastisk, smidig
Døme
  • eit fleksibelt materiale;
  • ei fleksibel ordning;
  • ein fleksibel leiar

Faste uttrykk

  • fleksibel arbeidstid
    arbeidstid som ein arbeidstakar kan forskyve etter eige ynske innanfor fastsette rammer;
    fleksitid
Artikkelside

fjøre 3

fjøra

verb

Opphav

av fjør

Tyding og bruk

  1. vere elastisk;
    ha god svikt (1)
    Døme
    • setet fjørar;
    • golvet fjørar godt
    • brukt som adjektiv
      • ha ei fjørande gonge;
      • fjørande joggesko
  2. kle med fjør (1)
    Døme
    • fugleungane er fjøra

Faste uttrykk

  • fjøre seg
    pynte seg;
    kvikne til, livne opp
Artikkelside

fjør

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt fjǫðr; tyding 2 av tysk Feder

Tyding og bruk

  1. kvar av dei greinete, lette utvokstrane som dekkjer kroppen på ein fugl
    Døme
    • fugleungane held på og får fjører;
    • lett som ei fjør;
    • slåst så fjørene fyk
  2. elastisk konstruksjon (som del av maskineri og ofte av stål)
    Døme
    • fjørene i madrassen;
    • ho spratt opp som ei fjør
  3. kant på smalsida av fjøl eller liknande til å felle inn i renne på anna fjøl;
    jamfør not (2
    Døme
    • golvplankane har fjør og not

Faste uttrykk

  • ei fjør i hatten
    noko ein kan rose seg av;
    ein liten triumf
  • ei fjør som blir til fem høns
    noko lite som blir overdrive umåteleg
  • lånte fjører
    prestasjonar, idear eller liknande som andre står bak
Artikkelside

spenning 1

substantiv hokjønn

Opphav

av spenne (3

Tyding og bruk

  1. kraft som blir oppsamla i eit elastisk materiale når det blir påverka av ytre krefter (bøying, strekking, trykk eller liknande)
    Døme
    • mekanisk spenning
  2. kraft, trykk i eit elektrisk materiale;
    symbol U
    Døme
    • elektrisk spenning
  3. intens interesse eller iver;
    spent otte, uro
    Døme
    • vente i stor spenning
  4. spennande framstilling, handling eller liknande
    Døme
    • ein film med fart og spenning
  5. spent (1, 3) situasjon eller tilhøve
    Døme
    • spenninga mellom aust og vest aukar
Artikkelside

strikkhopp

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

aktivitet som går ut på å hoppe ut frå ei høg bru, kran eller liknande med ei lang, kraftig og elastisk line festa til beina
Artikkelside

stretch

substantiv hankjønn

Uttale

stretsj

Opphav

frå engelsk ‘strekk, elastisitet’

Tyding og bruk

tøy av elastisk garn
Døme
  • ein genser i raud stretch
Artikkelside

tøyeleg

adjektiv

Opphav

jamfør norrønt teygiligr ‘lokkande’

Tyding og bruk

  1. som lèt seg tøye (2, 1);
    Døme
    • tøyeleg stoff;
    • gjere muskulaturen meir tøyeleg
  2. i overført tyding: som kan definerast nokså vidt og ulikt;
    lite fast;
    romsleg, smidig, vid
    Døme
    • ei tøyeleg ordning;
    • eit tøyeleg omgrep
Artikkelside

strømpebukse

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ettersitjande og elastisk klesplagg som dekkjer underkroppen frå føtene til hoftene
Artikkelside
Side 1 av 4