Avansert søk

Nynorskordboka 34 oppslagsord

dette 2

detta

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt detta

Tyding og bruk

falle;
ramle
Døme
- dette ned av taket;
- håret dett av;
- det datt ei tung bør av meg;
- dette over ende
kome brått og uventa eller planlaust
Døme
- orda datt ut av han;
- historiene kom dettande

Faste uttrykk

dette av lasset
ikkje greie å halde følgje;
bli etter
dette frå kvarandre
falle frå kvarandre;
gå sund
huset dett nesten frå kvarandre

måne

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt máni

Tyding og bruk

himmellekam som går i bane omkring ein planet;
drabant (3), satellitt (1)
Døme
- jorda har éin måne, mens Jupiter har tretten
måne (1) som går omkring jorda, og som er meir eller mindre synleg på himmelen
Døme
- månen er i ne;
- veksande måne;
- månen står opp om kvelden
- - fullmåne
  - halvmåne
  - nymåne
noko som minner om månen, særleg skalla flekk på hovudet
Døme
- han har fått måne

Faste uttrykk

mannen i månen
menneskeliknande figur som ein synest ein kan sjå på måneoverflata
sjå ut som ein har dotte ned frå månen
sjå svært forundra ut
teikn i sol og måne
teikn som tyder på at noko kjem til å hende

dott

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som engelsk dot ‘flekk’ og lågtysk dutt ‘tjukk klump, kloss’

Tyding og bruk

lita mengd, særleg av eit laust og lett stoff, ofte samanballa;
tapp (1, visk
- - bomullsdott
  - høydott
del av ei sky eller liknande
- - skoddedott
  - skumdott
liten flokk, hop, stim
godfjott, stakkar
Døme
- han er ein dott

Faste uttrykk

få dottar i øyra
brått få nedsett høyrsel for kortare tid på grunn av ytre påverknad

floke 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt flóki

Tyding og bruk

samanfløkt tråd, hår eller liknande;
vase (2
Døme
- garn og snøre i ein stor floke;
- greie ut flokane i håret
i overført tyding: innfløkt sak;
vanske, problem
Døme
- løyse floken;
- ein stor juridisk floke
dott, krull;
lita sky
fjom, flugse (1, flak (2
Døme
- snøfloke

Faste uttrykk

slå floke
slå armane i kryss kring overkroppen for å halde varmen

tafs

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

Tyding og bruk

liten, flokete bunt med tråd eller liknande;
trevl (1), tjafs;
dott (1)
Døme
- ein tafs knusk
lause trevlar (av tøy);
frynser
Døme
- langt tafs på teppet

strydott

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

dott av stry

tåkedott

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

dott (2) av tåke;

skumdott

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

dott av skum

Døme

skumdottar på sjøen

få dottar i øyra

Tyding og bruk

brått få nedsett høyrsel for kortare tid;

Sjå: dott, øyre

bomullsdott

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

dott (1) av bomull (3)

Døme

tørke vekk blodet med ein bomullsdott

Side 1 av 4

Resultat per side: