Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
10 treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

dingle

dingla

verb

Opphav

av dangle og dengje

Tyding og bruk

henge og slenge hit og dit;
svinge laust
Døme
  • henge og dingle i tauet;
  • fargerike hengekøyer dinglar mellom trea;
  • dingle med føtene
Artikkelside

henge og slenge

Tyding og bruk

dingle laust;
Sjå: slenge
Døme
  • jakka var så stor at ho berre hang og slong på han
Artikkelside

slenge 1

slenga

verb

Opphav

norrønt slyngja og slyngva, same opphav som slyngje (2; truleg innverknad frå slengje

Tyding og bruk

  1. henge og svinge att og fram;
    røre seg hit og dit;
    henge laust;
    Døme
    • glaset stod og slong i vinden
  2. Døme
    • slenge hit og dit på det glatte føret
  3. Døme
    • han slong innom av og til
  4. dukke opp;
    finnast
    Døme
    • det kunne slenge ein turist no og da

Faste uttrykk

  • gå og slenge
    drive ikring gjerandslaus;
    ikkje ha noko å gjere
    • eg er lei av å gå og slenge og ynskjer meg ein jobb
  • henge og slenge
    dingle laust
    • jakka var så stor at ho berre hang og slong på han
  • liggje og slenge
    liggje uryddig og spreidd
    • papira låg og slong
Artikkelside

henge 3

henga

verb

Opphav

norrønt hanga; same opphav som hengje (2

Tyding og bruk

  1. vere festa ovantil og halden oppe i ein viss avstand frå golv eller bakke (og på grunn av tyngdekrafta kunne sveve eller dingle);
    sitje fast høgt oppe
    Døme
    • henge ned frå taket;
    • henge i eine enden;
    • epla heng på treet;
    • bileta hang på veggen;
    • henge etter armane;
    • kniven hang og slong i beltet;
    • håret hang ned i auga;
    • svalereiret heng under mønsåsen;
    • istappane heng under takskjegget
  2. halde seg svevande på same staden
    Døme
    • dronen heng i lufta;
    • røyken hang over hustaka;
    • månen heng på himmelen
  3. sige eller bøye seg laust eller slapt ned
    Døme
    • henge med halen;
    • magen hang utover beltet;
    • blomstrane hang slapt
    • brukt som adjektiv
      • stå med hengande armar
  4. om person: vere bøygd (over noko);
    vere samansigen
    Døme
    • henge over gjerdet;
    • henge med halve kroppen ut av vindauget;
    • henge over ølglaset;
    • han sat og hang på ein stol
  5. vere på ein plass utan å ha eit bestemt mål eller ærend;
    Døme
    • han heng her støtt og stadig
  6. halde seg fast og la seg slepe med;
    klamre seg til
    Døme
    • henge bakpå ei vogn;
    • henge etter ein bil;
    • vil du vere med, så heng på!
    • ho hang rundt halsen på mora
  7. vere fast eller festa
    Døme
    • garnet heng i ein stein på botnen;
    • henge fast med eine foten;
    • henge fast i gjerdet;
    • lukta hang i kleda;
    • det heng att litt av barnelærdomen

Faste uttrykk

  • henge etter
    ikkje halde følgje med;
    sakke akterut, liggje etter
    • eleven heng etter i matematikk;
    • dei fattige landa heng etter
  • henge høgt
    vere vanskeleg å oppnå
    • denne filmprisen heng høgt
  • henge i
    • arbeide energisk utan stans
      • no må vi henge i!
    • vare ved, halde seg, sitje i
      • sjukdomen hang i lenge
  • henge i ein tynn tråd
    om tiltak, prosjekt eller liknande: berre så vidt kunne bergast
  • henge i hop
  • henge i hælane på
    stadig følgje
    • henge i hælane på far sin
  • henge med
    klare å følgje med
    • henge så vidt med i undervisninga
  • henge med hovudet
    vere motlaus eller nedtrykt
  • henge over nokon
    vere til stades på ein trykkjande eller skremmande måte
    • uvêret hang over oss;
    • eksamen hang trugande over dei
  • henge saman
  • på hengande håret
    berre så vidt;
    med naud og neppe
Artikkelside

slamre

slamra

verb

Opphav

lydord; samanheng med slemme (2

Tyding og bruk

slengje eller dingle hit og dit så det bråkar eller smell;
bråke, knake, smelle
Døme
  • eit ope glas stod og slamra i vinden;
  • slamre att døra
Artikkelside

dalke

dalka

verb

Opphav

kanskje samanheng med dalle

Tyding og bruk

  1. fingre (borti), handsame
    Døme
    • dalke seg til, ut;
    • dalke med maten
  2. arbeide keiveleg;
  3. Døme
    • dalke etter
Artikkelside

dingel

substantiv inkjekjønn

Opphav

av dingle

Tyding og bruk

noko som heng og dinglar;
Døme
  • eit smykke med dingel
Artikkelside

dings

substantiv hankjønn

Opphav

av tysk Dings, genitiv av Ding ‘ting’; av dingle

Tyding og bruk

liten ting som ein ikkje kan eller ikkje bryr seg om å nemne med si eigenlege nemning;
Døme
  • kva er det for ein dings?
Artikkelside

dangle

dangla

verb

Opphav

samanheng med dengje og dingle

Tyding og bruk

  1. henge laust;
    Døme
    • nykelen dangla i lenka si
  2. slå (2 på noko
    Døme
    • dangle laus på gitaren
Artikkelside

skolle

skolla

verb

Opphav

kanskje samanheng med norrønt skolla ‘dingle, svinge’

Tyding og bruk

  1. sjå ut til;
    Døme
    • det skoller for det – det ser ut til det
  2. sjå stor ut;
Artikkelside