Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
8 treff

Nynorskordboka 8 oppslagsord

bikke

bikka

verb

Opphav

norrønt bikkja ‘få til å falle, velte’

Tyding og bruk

  1. få til å vippe (3, 1);
    halle på noko;
    velte noko over ende
    Døme
    • bikke på koppen;
    • bikke lasset av vogna
  2. falle over ende;
    Døme
    • steinen ligg og bikkar ytst på kanten;
    • steinen står på kant og kan lett bikke over
  3. Døme
    • folketalet i tettstaden bikkar 15 000;
    • ho har bikka 50 år

Faste uttrykk

  • bikke over
    bli for mykje
    • sjokket får det til å bikke over for henne
  • bikke over i
    endre seg til
    • filmen bikkar aldri over i det spekulative
Artikkelside

vippe 3

vippa

verb

Tyding og bruk

  1. svinge opp og ned eller att og fram (med lett og rask rørsle)
    Døme
    • linerla vippar med stjerten;
    • sitje og vippe med foten over kneet
  2. i overført tyding: veksle raskt mellom to tilstandar;
    vakle
    Døme
    • det står og vippar mellom borgarleg og sosialistisk fleirtal
  3. flytte seg brått frå éin posisjon til ein annan (rundt eit midtpunkt eller tyngdepunkt);
    Døme
    • bilen vippa rundt i svingen
  4. få til å miste balansen og falle;
    Døme
    • vippe sauen rundt på ryggen
  5. sende noko av garde med éi rask rørsle
    Døme
    • vippe ballen over målmannen og i mål

Faste uttrykk

  • vippe av pinnen
    • skuve til sides;
      fortrengje
      • heimelaget let seg ikkje vippe av pinnen
    • gjere forvirra
      • mange blir vippa av pinnen av ny teknologi
  • vippe pinne
    i barneleik: støyte ein pinne av garde med ein annan pinne så langt som mogleg, og utan at motparten fangar han
Artikkelside

ri 2, ride

rida

verb

Opphav

norrønt ríða

Tyding og bruk

  1. sitje på ryggen av eit dyr og styre det framover;
    ferdast på hesteryggen
    Døme
    • ri på ein hest;
    • ri i galopp
  2. sitje skrevs over noko
    Døme
    • ri på gjerdet;
    • ri på båtkvelven
  3. Døme
    • ri over
  4. plage eller tyngje over tid
    Døme
    • det rir meg som ei mare;
    • riden av skuldkjensle;
    • poeten er riden av kjærleikslengt
  5. segle eller ferdast på sjø eller bølgje
  6. ha fordel eller nytte av
    Døme
    • ri på ei popularitetsbølgje
  7. om hanndyr: stige opp på hodyr for å gjennomføre paring

Faste uttrykk

  • ikkje ri den dagen ein salar
    vere sein i vendinga
  • ri for anker
    liggje for anker i storm
  • ri inn
    temje eller dressere til ridedyr
  • ri kjepphestar
    stadig gje til kjenne si (fastlåste) meining om eit emne
  • ri nokon som ei mare
    vere ei stor plage for nokon
    • dei økonomiske vanskane rei henne som ei mare
  • ri paragrafar
    følgje lova svært strengt;
    vere pirkete og formell;
    jamfør paragrafryttar
  • ri prinsipp
    tvihalde på prinsippa sine utan å ta omsyn til andre faktorar;
    jamfør prinsippryttar
  • ri stormen av
    • kome gjennom ein storm med å liggje på vêret
      • ri av ein storm
    • klare seg gjennom vanskar
      • ministeren reid stormen av
Artikkelside

bikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Faste uttrykk

  • på bikken
    • i ferd med å bikke (2)
      • bussen vart hengande på bikken
    • i ein situasjon som kan ende godt eller dårleg
      • forballkampen stod på bikken
Artikkelside

tilte

tilta

verb

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

  1. stille på skrå;
    bikke
    Døme
    • la hovudet tilte litt over på skakke
  2. i overført tyding: gå frå vitet;
    Døme
    • no er han verkeleg i ferd med å tilte;
    • det tiltar nesten for meg
Artikkelside

bikke over

Tyding og bruk

bli for mykje;
Sjå: bikke
Døme
  • sjokket får det til å bikke over for henne
Artikkelside

bikke over i

Tyding og bruk

endre seg til;
Sjå: bikke
Døme
  • filmen bikkar aldri over i det spekulative
Artikkelside

på bikken

Tyding og bruk

Sjå: bikk
  1. i ferd med å bikke (2)
    Døme
    • bussen vart hengande på bikken
  2. i ein situasjon som kan ende godt eller dårleg
    Døme
    • forballkampen stod på bikken
Artikkelside