Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 157 oppslagsord

pung

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt pungr

Tyding og bruk

  1. liten pose av skinn, tøy eller liknande til å bere med seg småsaker i, særleg pengar;
  2. hudpose rundt testiklane;
  3. hudpose på buken hos pungdyr til å bere ungane i

Faste uttrykk

  • grave djupt i pungen
    betale mykje for noko;
    gje ein stor sum
  • gripe djupt i pungen
    betale godt;
    gje ein stor sum
  • straffe nokon på pungen
    straffe nokon med å krevje urimeleg høg betaling eller motyting
  • svi på pungen
    koste mykje
    • ferieturen svei på pungen for familien
Artikkelside

pute

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. fylt eller stoppa pose av tøy eller skinn til å kvile hovudet mot eller til å ha til pynt
    Døme
    • leggje hovudet på ei pute;
    • søkket i puta;
    • ei seng med dyner og puter;
    • dei broderte putene
  2. stoppa gjenstad til bruk i handarbeid
  3. noko som skal ta av for støyt, trykk eller liknande

Faste uttrykk

  • sy puter under armane på nokon
    gjere det for lettvint for nokon
Artikkelside

purpur

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt purpuri, purpura, frå latin; same opphav som porfyr

Tyding og bruk

  1. raudfiolett fargestoff
  2. tøy eller klede med purpurfarge
    Døme
    • kle seg i purpur
Artikkelside

revle 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt refill

Tyding og bruk

strimmel av tøy;
stykke av vev
Artikkelside

engelsk 2

adjektiv

Opphav

norrønt en(gil)skr; av gammalengelsk englisc, avleia av angle, engle ‘anglar’

Tyding og bruk

  1. som gjeld England (eller Storbritannia) og engelskmenn
    Døme
    • engelsk kultur;
    • den engelske kongen
  2. som gjeld språket eller faget engelsk (1
    Døme
    • engelsk ordbok;
    • engelsk stil

Faste uttrykk

  • engelsk broderi
    kvit saum av broderte hol på kvitt tøy
    • ta opp att gamle teknikkar som hardangersaum og engelsk broderi
  • engelsk horn
    treblåseinstrument som liknar obo, men er stemt ein rein kvint lågare enn vanleg obo
  • engelsk mil
    lengdemål lik 1609,3 meter
    • arrangere eit gateløp på ei engelsk mil
  • engelsk sjuke
  • engelsk vals
    ein type sakte vals (1
    • eit kurs i tradisjonelle selskapsdansar som engelsk vals
Artikkelside

briljantin, briljantine

substantiv hankjønn

Uttale

briljantiˊn; briljangtiˊn

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

  1. tettvove, glansfullt tøy
  2. parfymert olje for hår og skjegg
Artikkelside

broderi

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

  2. brodert arbeid
    Døme
    • eit broderi med vakre mønster

Faste uttrykk

  • engelsk broderi
    kvit saum av broderte hol på kvitt tøy
    • ta opp att gamle teknikkar som hardangersaum og engelsk broderi
Artikkelside

organdi

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

stivt, gjennomsiktig tøy av bomull, rayon, silke eller liknande
Artikkelside

prikk 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk ‘spiss, pigg’

Tyding og bruk

  1. punkt, lite merke, liten rund flekk
    Døme
    • grønt tøy med kvite prikkar i;
    • den svenske bokstaven ‘ö’ er ein ‘o’ med to prikkar over;
    • vi såg hytta som ein prikk langt borte
  2. form for straffepoeng for misferd i trafikken eller for brot på andre reglar
    Døme
    • få prikkar i førarkortet;
    • han fekk mange prikkar i rebusløpet;
    • få ein prikk for brot på skjenkjeløyvet

Faste uttrykk

  • prikken over i-en
    det som gjer noko fullkome;
    krona på verket
    • blomstrane i vasen sette prikken over i-en
  • på ein prikk
    nøyaktig, heilt og fullt
    • han liknar faren på ein prikk;
    • det stemmer på ein prikk
  • på prikken
    nøyaktig
    • dørene er på prikken like;
    • på prikken klokka åtte
  • til punkt og prikke
    heilt nøyaktig;
    til minste detalj
    • dei har følgt lova til punkt og prikke
Artikkelside

vend

substantiv hokjønn

Opphav

av vende (3

Tyding og bruk

  1. Døme
    • bere alt utstyret i ei vend
  2. Døme
    • ei vend i krigen
  3. (melodi til ei) verselinje
    Døme
    • eg kan berre første venda
  4. Døme
    • få vend på noko
  5. skrålinje i vove tøy
  6. rettside på vove tøy
Artikkelside
Side 1 av 16