Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
25 treff

Nynorskordboka 25 oppslagsord

svamp

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med sopp

Tyding og bruk

  1. i fleirtal: primitive fleircella dyr utan vev eller organ som lever på havbotnen;
    Porifera
  2. porøst materiale (etterlikning av skjelett av svampar) til å vaske med
    Døme
    • tørke av tavla med svampen

Faste uttrykk

  • drikke som ein svamp
    drikke mykje alkohol
Artikkelside

fysikalsk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld fysikk (1)
    Døme
    • tørking er ein fysikalsk reaksjon
  2. som gjeld fysikk (2)
    Døme
    • få medisinsk og fysikalsk hjelp

Faste uttrykk

  • fysikalsk behandling
  • fysikalsk institutt
    institutt som gjev fysioterapi
  • fysikalsk kjemi
    fagretning i kjemi der ein gjer bruk av fysikk
    • fastsetjing av molekylstruktur høyrer til den fysikalske kjemien
  • fysikalsk medisin
    behandling av lidingar i skjelett og muskulatur ved hjelp av fysioterapi
Artikkelside

bein 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt bein

Tyding og bruk

  1. del av eit skjelett (1) hos menneske eller dyr;
    Døme
    • brusk og bein;
    • det er mykje bein i sild
  2. Døme
    • kaste eit bein til hunden
  3. emne av bein (1, 1)
    Døme
    • eit knivskaft av bein
  4. lem til å gå med;
    ganglem frå hofte til fotblad hos menneske
    Døme
    • insekt med tre par bein;
    • ha lange bein;
    • brekke beinet;
    • stå på eitt bein
  5. noko som (i form og funksjon) liknar eit bein (1, 4)

Faste uttrykk

  • armar og bein
    • svært mykje bruk av armar og bein
      • det er mykje armar og bein på bana når 6-åringane spelar handball
    • travel, oppjaga verksemd
      • det er litt armar og bein for tida med tilsette som skal lære mykje nytt
  • bein i nasen
    sterk vilje og evne til å tole motstand
  • berre skinn og bein
    radmager
    • han var berre skinn og bein og kunne knapt stå på føtene
  • fleire bein å stå på
    meir enn éin måte å skaffe seg utkome på
    • verksemda treng fleire bein å stå på
  • få bein å gå på
    om pengar eller andre gode: bli fort borte
    • dei varme skillingsbollane fekk bein å gå på
  • få eit bein innanfor
    få innpass
  • gjennom merg og bein
    inn til det inste (så det gjer vondt)
    • skriket gjekk gjennom merg og bein
  • ha beina på jorda
    vere realistisk, jordnær
  • ikkje beinet
    ikkje nokon ting
  • ikkje setje sine bein …
    med stadadverbial: ikkje dra til eller vere (på ein viss stad)
    • han hadde ikkje sett sine bein på garden på fleire år
  • kome ned på beina
    kome seg ut av ei knipe på ein god måte
  • mange om beinet
    mange som kappast om eit gode
  • med begge beina
    utan atterhald;
    fullt og heilt
    • hoppe i det med begge beina
  • med eitt bein i kvar leir
    med forståing for eller tilhøyrsel til begge partar
  • med halen mellom beina
    som vik unna;
    skamfull, engsteleg
    • stikke av med halen mellom beina
  • på beina
    • oppe og i aktivitet;
      ute av senga
      • ho var på beina og påkledd klokka sju
    • frisk etter sjukdom
      • ho er på beina igjen etter eit lengre sjukdomstilfelle
    • i gang etter stillstand;
      i verksemd
      • korpset er på beina att
  • skjere til beinet
    ta bort eller redusere så mykje som råd
    • budsjettet er skore til beinet
  • slå beina vekk under
    fjerne grunnlaget for
    • tollen på matimport vil slå beina vekk under mange bønder
  • stå med eitt bein i grava
    vere døden nær
  • stå opp med det galne beinet først
    vere morgongretten;
    vere i dårleg humør
  • stå på eigne bein
    klare seg sjølv;
    vere (økonomisk) uavhengig
  • ta beina fatt
    • byrje å gå
      • bilvegen er stengd, så folk må ta beina fatt
    • leggje på sprang
      • tjuvane tok beina fatt og sprang til skogs
  • ta beina på nakken
    skunde seg;
    flykte av stad
  • ta til beins
    springe sin veg
  • til beins
    med adjektiv: som går på den måten som adjektivet fortel
    • vere dårleg til beins;
    • kjapp til beins;
    • svak til beins;
    • han er ikkje så god til beins lenger
Artikkelside

skeleton

substantiv ubøyeleg

Opphav

av engelsk skeleton (toboggan) ‘skjelett (kjelke)'

Tyding og bruk

kjelke til bruk i spesialbygde isbanar, der utøvaren ligg på magen med ansiktet vendt framover
Artikkelside

fysikalsk medisin

Tyding og bruk

behandling av lidingar i skjelett og muskulatur ved hjelp av fysioterapi;
Sjå: fysikalsk
Artikkelside

virvellause dyr

Tyding og bruk

dyr utan indre skjelett, til skilnad frå virveldyr;
Artikkelside

hovudskalle

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. (øvre del av) hovud;
  2. skjelett av hovud;
Artikkelside

elefantbein

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. bein på elefant
    Døme
    • eit bilete av elefantbein med kjettingar rundt
  2. del av skjelett hos elefant
    Døme
    • dei fann nokre knoklar dei trudde var elefantbein
  3. støyttann frå eller på elefant;
    jamfør elfenbein
    Døme
    • ulovleg sal av elefantbein;
    • marmorbord med elefantbein
Artikkelside

halloweenfeiring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • ei skummel halloweenfeiring med skjelett og hovudskallar
Artikkelside

beingrind

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • beingrinda gjev kroppen støleik
  2. jamfør grind (4)
    Døme
    • beingrinda i forteljinga er historisk
Artikkelside
Side 1 av 3