Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 138 oppslagsord

åtferd

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt atferð

Tyding og bruk

måte å bere seg åt på;
Døme
  • kva skal ein seie til slik åtferd?
  • uvanleg åtferd

fornekte seg

Tyding og bruk

avvike frå si normale åtferd;
handle i konflikt med si eiga rolle eller sin eigen identitet;
Sjå: fornekte
Døme
  • partiet fornektar seg ikkje;
  • han må fornekte seg sjølv

eiter og galle

Tyding og bruk

vondlyndt tale eller åtferd;
Sjå: eiter, gall
Døme
  • spy ut eiter og galle som har bygd seg opp over lang tid;
  • ein kommentar full av eiter og galle

låk

adjektiv

Opphav

norrønt lakr, lákr

Tyding og bruk

  1. vond, pinefull;
    sjuk, skral;
    lei, dårleg
    Døme
    • ein låk fot;
    • vere låk i magen;
    • det var låkt å dra pusten;
    • eg er så låk i dag;
    • det var låkt å høyre om ulykka;
    • låkt samvit
  2. motbydeleg, ulikleg
    Døme
    • mat med låk lukt og smak
  3. dårleg (7), simpel, ring
    Døme
    • ein låk kar;
    • låk åtferd;
    • låke vanar
  4. lei, rang, vanskeleg
    Døme
    • vere låk til å stele;
    • det var låkt å kome til med skrujernet

provokatorisk

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • provokatorisk åtferd

provokativ

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • ein provokativ samfunnskritikk;
  • dei har ei provokativ åtferd

bravade

substantiv hankjønn

Uttale

bravaˋde

Opphav

frå fransk ‘skryt, trass’, av brave ‘djerv’

Tyding og bruk

  1. brautande tale eller åtferd;
  2. ofte brukt ironisk: storverk, bragd
    Døme
    • gjere ein bravade

melodrama

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gresk melos ‘song, melodi’ og drama

Tyding og bruk

  1. dikt eller skodespel som blir deklamert til instrumentalmusikk
  2. sentimentalt, effektfylt, ofte spennande skodespel
  3. overspent åtferd

mandig

adjektiv

Opphav

frå dansk , av mann

Tyding og bruk

som har dei eigenskapane ein tradisjonelt ventar hos ein mann;
Døme
  • mandig åtferd;
  • mandige andletsdrag

norm

substantiv hokjønn

Opphav

av latin norma ‘vinkelmål, rettesnor’

Tyding og bruk

  1. godteken regel, rettesnor, mønster, målestokk
    Døme
    • etiske normer;
    • normer for god åtferd;
    • setje opp ei norm for skriftmålet
  2. det normale
    Døme
    • tene det som er norma i yrket
  3. i bokprenting: forkorta boktittel nedst på første sida av kvart ark (3, 2) til hjelp for bokbindaren