Avansert søk

25 treff

Nynorskordboka 25 oppslagsord

åring 1

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør norrønt árangr

Tyding og bruk

år med omsyn til mengd av grøde;
Døme
  • god åring

åring 2

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

husdyr, særleg hest, som er i alderen 1–2 år

verpesjuk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. om høne: som går uroleg og kaklar før ho skal verpe
  2. om person: som ynskjer seg barn
    Døme
    • ein verpesjuk 29-åring

Faste uttrykk

  • som ei verpesjuk høne
    uroleg, rastlaus;
    utolmodig
    • han sprang rundt som ei verpesjuk høne

mønstre

mønstra

verb

Opphav

frå lågtysk; jamfør mønster

Tyding og bruk

  1. sjå nøye på;
    granske kritisk;
    Døme
    • kongen mønstrar troppane;
    • han mønstra henne frå topp til tå
  2. stille opp med;
    rå over;
    Døme
    • trønderane kunne mønstre 19 deltakarar i konkurransen
  3. tilsetje i teneste på fartøy;
    ta teneste på fartøy

Faste uttrykk

  • mønstre av
    gå frå borde;
    slutte i teneste på fartøy
    • ho mønstra av i Hamburg
  • mønstre på
    ta hyre;
    gå om bord
    • han mønstra på som 16-åring

kvardagskost

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør kost (3

Tyding og bruk

vanleg, enkel mat
Døme
  • graut er kvardagskost

Faste uttrykk

  • ikkje kvardagskost
    noko utanom det vanlege;
    noko sjeldsynt
    • å debutere som 80-åring er ikkje kvardagskost

årveg

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • korleis står årvegen?
  2. Døme
    • årvegen var berga i hus;
    • det vart bra årveg i år

tiltalt, tiltala

adjektiv

Opphav

av tiltale (2

Tyding og bruk

i jus: som er sett under tiltale (1, 2)
Døme
  • ein tiltalt 20-åring
  • brukt som substantiv:
    • vitne til fordel for den tiltalte

åringshest

substantiv hankjønn

Opphav

av åring (2

Tyding og bruk

hest i alderen 1–2 år

årgang

substantiv hankjønn

Opphav

truleg etter tysk; jamfør norrønt árgangr ‘år, åring’

Tyding og bruk

  1. det ei viss vare som er laga i løpet av eit år
    Døme
    • vin av årgangen 1960;
    • han kjøpte ein bil av nyaste årgang
  2. del av ein publikasjon (avis, tidsskrift eller liknande) som kjem ut eitt og same året
    Døme
    • han hadde siste årgangen av tidsskriftet komplett
  3. Døme
    • ein lærar av noko yngre årgang

uprøvd

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ein ikkje har prøvd eller undersøkt
    Døme
    • ein uprøvd veg;
    • uprøvd teknologi;
    • det duger ikkje uprøvd
  2. Døme
    • sleppe til ein uprøvd 17-åring