Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 104 oppslagsord

umak

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt úmak n, úmaki m; frå lågtysk og mak (1

Tyding og bruk

Døme
  • dette blir (ein) umak for deg;
  • føre umak på – bry (nokon);
  • (ikkje) vere redd for ein umak;
  • spare seg den umaken;
  • det er umaken verdt;
  • takk for umaken

Faste uttrykk

  • gjere seg umak med
    vere omhugsam, gjere seg føre
Artikkelside

tusenfaldig

adjektiv

Tyding og bruk

som det finst tusen av
Døme
  • tusenfaldig takk
Artikkelside

tusen 2

determinativ kvantor

Tyding og bruk

  1. grunntalet 1000
    • tusen kroner, meter, kilo, år
  2. med ei stor mengd, talrik, mange
    • tusen takk;
    • det er tusen ting å hugse på;
    • eg har høyrt det tusen gonger før

Faste uttrykk

  • landet med dei tusen sjøane
    Finland
Artikkelside

tind

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt tindr

Tyding og bruk

  1. pigg, tann, takk i reiskap
    Døme
    • rivetind;
    • tindane i ein kam;
    • gaffel med fem tindar
  2. høg, kvass fjelltopp
Artikkelside

tikk 3

interjeksjon

Opphav

lydord

Tyding og bruk

brukt for å gje att lyden av eit lite, jamt smell
Døme
  • klokka seier tikk, takk
Artikkelside

tekkast, tekkjast

verb

Opphav

norrønt þekkjast av þekkja ‘forstå, glede nokon’

Tyding og bruk

  1. (prøve å) gjere til lags, gjere noko til glede for
    Døme
    • tekkjast læraren
  2. ta til takke, seie ja takk til
Artikkelside

tanke 1

substantiv hankjønn

Opphav

lågtysk danke; samanheng med takk (1 og tykkje

Tyding og bruk

  1. det å tenkje på noko;
    Døme
    • tanken på det evige livet;
    • ikkje ofre noko(n) ein tanke;
    • vere klar i tanken
  2. det ein tenkjer, førestilling i medvitet, idé
    Døme
    • kongstanke;
    • solidaritetstanke;
    • berre ha éin tanke i hovudet;
    • kome på andre tankar;
    • tankar er tollfrie;
    • ha høge tankar om seg sjølv;
    • ein edel tanke;
    • eg kan ikkje halde ut den tanken;
    • gjere storverk i tanken – i fantasien;
    • gjere seg tankar om noko;
    • kven har sett deg på den tanken?
    • det kunne vere ein tanke å prøve noko nytt
  3. Døme
    • brusambandet er ein gammal tanke;
    • jau, det er tanken;
    • det var tanken å kome;
    • Guds tanke med menneska
  4. Døme
    • ho har slik tanke for dei sjuke
  5. Døme
    • eg hadde som ein tanke om at det ville gå slik
  6. Døme
    • den menneskelege tanken
  7. lita mengd av noko;
    Døme
    • ein tanke sukker i teen;
    • ein tanke lenger til høgre

Faste uttrykk

  • falle i tankar
    vere åndsfråverande
  • få ut av tankane
    slutte å tenkje på (noko)
  • med tanke på
    av el. med omsyn til, når det gjeld
Artikkelside

takksam

adjektiv

Opphav

sjå -sam

Tyding og bruk

  1. som kjenner takk
    Døme
    • vere takksam for all hjelpa
  2. som gjev uttrykk for eller vitnar om takk
    Døme
    • eit takksamt augekast

Faste uttrykk

  • eit takksamt publikum
    velvillig (innstilt), positivt
Artikkelside

takkete

adjektiv

Opphav

av takk (2

Tyding og bruk

med (mange) takkar
Døme
  • eit avrive perforert ark kan vere takkete i kanten;
  • geviret er takkete;
  • eit takkete fjell – med mange spisse nutar
Artikkelside

takkeadresse

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

skriv som gjev uttrykk for takk; jamfør adresse (2)
Døme
  • sende ei takkeadresse til kongen
Artikkelside
Side 8 av 11