Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 97 oppslagsord

telegrafi

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

(framgangsmåte for) fjernoverføring av bodskap gjennom signal eller kodesystem
Artikkelside

telegraf

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; av tele- og -graf

Tyding og bruk

  1. apparat til fjernoverføring av bodskap med hjelp av signal eller kodesystem
    Døme
    • akustisk, optisk, trådlaus telegraf
  2. anlegg med apparat, leidningsnett og stasjonar for telegrafi
    Døme
    • staden hadde korkje telegraf eller telefon
Artikkelside

teiknsystem

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

system av teikn til melding, signal, forklaring og liknande
Artikkelside

teikn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt teikn eller tákn

Tyding og bruk

  1. merke til identifisering;
    Døme
    • kjenneteikn;
    • krossteikn;
    • stjerneteikn;
    • gjere teikn til nokon;
    • (ikkje) vise teikn til anger;
    • det er ikkje teikn til snø enno;
    • dugnaden er eit teikn på god granneskap
  2. symbol for eit tydingsinnhald, særleg om del av alfabet eller skriftsystem
    Døme
    • bokstavteikn;
    • runeteikn;
    • skiljeteikn;
    • talteikn
  3. samband mellom eit omgrep og ei lydførestilling
    Døme
    • språkleg teikn
  4. Døme
    • sjå, ta teikn;
    • eit godt teikn;
    • teikn i sol og måne, i tida
Artikkelside

tappenstrek

substantiv hankjønn

Opphav

tysk Zapfenstreich av ‘tapp’ og ‘slag’, eigenleg signal til å slå tappen i øltønna

Tyding og bruk

  1. i militærstell: kveldssignal eit kvarter før rosignal
    Døme
    • blåse tappenstrek
    • om eldre forhold: signal for at by- eller festningsportane skulle stengjast for kvelden
  2. tidspunkt da tappenstrek (1) lyder
Artikkelside

stoppsignal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. signal om å stoppe (3
  2. signal som varslar stopp
Artikkelside

stoppeplikt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

plikt for ein trafikant til å stoppe (3 for visse skilt og signal
Døme
  • ikkje halde stoppeplikta
Artikkelside

startsignal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

signal som markerer starten
Artikkelside

starte 1

starta

verb

Opphav

frå engelsk eigenleg ‘fare av stad’; samanheng med sterte og styrte

Tyding og bruk

  1. byrje, setje av stad (på signal) i ei idrettstevling
    Døme
    • førstemann startar no;
    • ho startar ikkje i dag – ho er ikkje med i tevlinga
    • byrje å gå, verke
      • motoren ville ikkje starte
    • byrje (på) ein tur, eit tiltak, ei verksemd eller liknande
      • vi startar kl. 8 i morgon;
      • starte opp;
      • starte (på) studia til hausten
  2. få deltakarar av stad i ei idrettstevling
    Døme
    • det tok lang tid å få starta alle løparane;
    • starte feltet, løpet
    • få eller setje i gang
      • starte bilen;
      • starte ei avis, forretning;
      • starte opp (med) noko
Artikkelside

skjerm

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. flate som er innretta til å tene til vern mot noko
    Døme
    • skjermen på ei huve
  2. flate av glas, metall og liknande knytt til mottak eller sendar av elektroniske signal
    Døme
    • skjermen på ein radar
    • framvisar for fjernsynssending, elektronisk programvare og liknande
      • kjenne nokon att frå skjermen
  3. blomsterstand med fleire blomsterskaft frå same punktet
Artikkelside
Side 8 av 10