Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 97 oppslagsord

sprelle

sprella

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

truleg samanheng med sprale

Tyding og bruk

gjere livlege rørsler med lemene og kroppen;
Døme
  • barnet låg og sprella i senga;
  • fisken sprellar i garnet, på kroken
Artikkelside

sprell 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

av sprelle

Tyding og bruk

  1. det å sprelle
    Døme
    • fisken gjorde eit kraftig sprell og vart borte
  2. laussleppt handling;
    Døme
    • med så lita løn kan du ikkje tillate deg store sprell;
    • gjere, lage sprell
Artikkelside

spord

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sporðr

Tyding og bruk

hale, stjert på fisk
Døme
  • fisken slo med sporden
Artikkelside

som 1

determinativ kvantor

Opphav

norrønt sumr; samanheng med same (3

Tyding og bruk

  1. i eintal om slag (II) eller del (2): nokon;
    om ei uviss mengd
    Døme
    • som fisk – noko fisk
    • om ei viss mengd:
      • som (av) fisken – noko av fisken
    • som substantiv:
      • dei hadde mykje fisk, men som av han var småfallen;
      • somt er nytt
  2. i fleirtal: nokre, einskilde
    Døme
    • somme dagar er vanskelegare enn andre
      • somme gret, andre lo

Faste uttrykk

  • somme tider
    stundom
Artikkelside

snitt 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk, tysk av, lågtysk sniden, tysk schneiden ‘skjere’; samanheng med snide

Tyding og bruk

  1. det å snitte, skjere (snøgt) av eller inn i noko;
    Døme
    • sprette opp fisken med raske snitt
  2. flate som kjem fram ved gjennomskjering
    Døme
    • lengdesnitt;
    • tverrsnitt;
    • granske snittet der greina var avsaga;
    • snittet på ei bok – dei reinskorne bladkantane
  3. teikning, skisse som gjev att (i mindre målestokk) eit tenkt plan som skjer gjennom ein konstruksjon (maskin, bygning og liknande)
    Døme
    • eit snitt av motoren med namn på dei ulike delane
  4. bilete, figur skore(n) ut i tre
    Døme
    • tresnitt
  5. reiskap til å lage gjenge med
    Døme
    • gjengesnitt
  6. måte som noko er skore opp eller laga på
    Døme
    • ein dress med moderne snitt;
    • tobakk av fint snitt
    • i overført tyding:
      • ein kriminalroman av gammalt snitt
  7. Døme
    • finne på alle slags snitt
  8. Døme
    • halde ein fart på 60 km/t i snitt
Artikkelside

småfallen

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • fisken var heller småfallen
Artikkelside

smaklaus

adjektiv

Tyding og bruk

  1. utan smak (1), særleg på grunn av lite salt
    Døme
    • fisken var smaklaus
  2. som vitnar om dårleg smak (5)
    Døme
    • veggene var måla i smaklause fargar
    • som adverb:
      • kle seg smaklaust
    • taktlaus
      • smaklaus framferd
Artikkelside

sløe

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt slǿða ‘kjole, kjortel med slep og lange ermar’

Tyding og bruk

  1. fiskereiskap, kupe (1, 2) som stengjer heilt eller delvis ei elv og fangar fisken som kjem nedover med straumen
  2. sidt klesplagg
Artikkelside

sluke

sluka

verb

Opphav

truleg lågtysk

Tyding og bruk

  1. svelgje grådig og snøgt;
    svelgje heil, gløype
    • sluke maten;
    • måsen sluker fisken;
    • sluke i seg noko;
    • han gjekk under og slukte vatn – fekk i seg;
    • sluke orda – uttale utydeleg el. sløyfe lydar el. ord
  2. leggje under seg
    • dei store landa sluker dei små;
    • sluke med auga – sjå på (noko(n)) med attrå;
    • sluke kvart ord – følgje ihuga med
  3. fylle, ta opp
    • arbeidet sluker all mi tid
    • omnen sluker mykje ved
    • tiltaket vil sluke ei mengd med pengar;
    • mørkeret slukte henne – ho kom bort i mørkeret
Artikkelside

sleip 2

adjektiv

Opphav

norrønt sleipr

Tyding og bruk

  1. Døme
    • grusvegen var sleip etter regnet
    • slimete
      • fisken var sleip og glapp or hendene
  2. Døme
    • ein sleip fyr
Artikkelside
Side 8 av 10