Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 103 oppslagsord

trakeide

substantiv hankjønn

Uttale

trake-iˋde

Opphav

sisteleddet samanheng med -id (2

Tyding og bruk

lang, spiss daud celle i ved som tener til vassleiing og avstiving
Artikkelside

topplente

substantiv hokjønn

Opphav

nede

Tyding og bruk

tau som frå kvar nokke av ei rå går skrått oppover inntil mast eller stong og tener til å støtte råa
Artikkelside

tjodskap

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

sjå -skap (1

Tyding og bruk

i eldre litterært mål: alt det som tener til å særmerkje eit folk;
Artikkelside

takt 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

latin tactus ‘røring’

Tyding og bruk

  1. rytmisk rørsle, gang
    Døme
    • kome ut av takt;
    • ta, halde takta;
    • gå, ro i (rask, langsam) takt
  2. rytmisk lyd
    Døme
    • vogge i takt med melodien, toget
  3. tidseining som eit musikkstykke kan delast inn i;
    grunnskjema for noteverdiar og aksentar som tener som skjelett for rytmen, og som finst gjennom (ein del av) eit musikkstykke
    Døme
    • ein vals går i ¾ takt;
    • dirigenten slår takta
  4. grafisk attgjeving av ei takt (1, 3);
    rom mellom to loddbeine strekar i noteskrift
  5. minste (tids)eining som ei fast oppatt-teken (rytmisk) rørsle finst i;
    (verse)fot

Faste uttrykk

  • i takt med
    til same tid, i same rytme som
Artikkelside

tak 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt þak

Tyding og bruk

  1. øvste del av ein bygning som tener som avslutning ovantil og vern mot vêret;
    Døme
    • torvtak;
    • kråka sit på taket;
    • bu under tak med nokon;
    • ha tak over hovudet
  2. øvste, dekkjande del av eit rom;
    Døme
    • gipstak;
    • nå mest opp i taket
    • i overført tyding: avgrensing, øvre grense
      • lønstak;
      • rentetak;
      • setje tak på løyvingane;
      • det er lågt, høgt under taket – her er lite, mykje toleranse
Artikkelside

takverdi

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

verdi som tener som tak (1, 2), som ein ikkje skal gå over
Artikkelside

symbolsk

adjektiv

Tyding og bruk

som tener, verkar som symbol;
som markerer eit tilhøve, ein rett og liknande
Døme
  • ha symbolsk verknad;
  • yte symbolsk motstand;
  • landet har ein symbolsk hær på 200 mann;
  • få ei symbolsk bot;
  • få ei symbolsk godtgjersle
Artikkelside

stø 2

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt stoð

Tyding og bruk

bjelke, påle, stokk, kloss (1, 1) og liknande som tener til å bere, stive av eller stø (4, 1) noko;
Døme
  • finne stø for vedladet
Artikkelside

strategisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld, tener strategien
Døme
  • området har mykje å seie strategisk;
  • ei strategisk plassering

Faste uttrykk

  • strategiske atomvåpen
    atomvåpen som er kraftige nok til å øydeleggje byar og store område
  • strategiske rakettar
    rakettar som rekk over 1000 km
Artikkelside

skoleflink, skuleflink

adjektiv

Tyding og bruk

flink på skulen (særleg i teorifag)
Døme
  • dei skuleflinke tener mest på bruk av karakterar i skulen
Artikkelside
Side 7 av 11