Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 173 oppslagsord

kollas

substantiv hankjønn

Uttale

kålaˊs

Opphav

jamfør kollasjon

Tyding og bruk

formelt brev frå ein biskop til ein kyrkjelyd når ein ny prest skal innsetjast
Artikkelside

kolkos

substantiv inkjekjønn

Uttale

kålkåˊs; kåˊlkås

Opphav

av russisk kolkhoz, forkorting for kollektivnoje khozjajstvo ‘kollektivt (jord)bruk’

Tyding og bruk

kollektivbruk i det tidlegare Sovjetunionen og fleire austeuropeiske land
Artikkelside

kompromiss

substantiv inkjekjønn

Uttale

kompromisˊs

Opphav

gjennom fransk, frå latin; jamfør kompromittere

Tyding og bruk

avtale eller semje der begge partane slår av på dei opphavlege krava sine
Døme
  • kome fram til eit kompromiss
Artikkelside

karniss

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom tysk, frå fransk og italiensk, frå gresk koronis ‘bøyg’, av korone; jamfør korona

Tyding og bruk

list eller gesims med S-forma profil
Artikkelside

karens

substantiv hankjønn

Uttale

karenˊs

Opphav

frå latin, av carere ‘mangle’

Tyding og bruk

  1. det å vere forutan, unnvere noko (i forkant av undersøking eller operasjon)
  2. Døme
    • ho fekk eitt års karens før ho fekk køyre igjen
  3. Døme
    • areal i karens
Artikkelside

f.

forkorting

Tyding og bruk

  1. forkorting for fødd
    Døme
    • Anne Berg, f. Olsen
  2. forkorting for før (3
    Døme
    • år 40 f.Kr.
  3. forkorting for følgjande eller følgjande side
    Døme
    • sjå s. 134 f.
Artikkelside

kadens

substantiv hankjønn

Uttale

kadanˊgs; kadenˊs

Opphav

gjennom fransk cadence og italiensk cadenza; frå latin cadere ‘falle’, opphavleg om fallande tonegang

Tyding og bruk

  1. tempo eller rytme som ein aktivitet går føre seg i
    Døme
    • halde høg kadens
  2. i musikk: virtuost soloparti mot slutten av ein sats
  3. i musikk: akkordane i slutten av ein sats, eit verk eller liknande
  4. i metrikk: rytmisk utgang i verselinje
Artikkelside

binde-s

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

s som tener til å binde saman to orddelar;
jamfør bindevokal
Døme
  • s-en i ‘landsdel’ er ein binde-s
Artikkelside

cédille, cedille

substantiv hankjønn

Uttale

sediˊj; sedilˊje

Opphav

gjennom fransk, frå spansk; opphavleg diminutiv av gresk zeta ‘z’

Tyding og bruk

diakritisk teikn i form av ein liten hake under bokstaven c (ç) som viser at han skal uttalast som s (og ikkje k) også når han står føre a, o og u
Døme
  • c-en i ‘provençalsk’ skal skrivast med cédille
Artikkelside

bearnés, bearnes

substantiv hankjønn

Uttale

bearneˊs; bærneˊs

Opphav

av fransk (sauce) béarnaise, etter landskapsnamnet Béarn

Tyding og bruk

krydra, varm saus (1) basert på smør og egg
Døme
  • biff med bearnés
Artikkelside
Side 6 av 18