Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 76 oppslagsord

alt anna enn

Tyding og bruk

slett ikkje;
Sjå: all, annan
Døme
  • oppgåvene var alt anna enn lette
Artikkelside

kome seg på vengene

Tyding og bruk

Sjå: veng
Artikkelside

lette anker

Tyding og bruk

dra inn anker;
Sjå: anker, lette
Artikkelside

hyfse

hyfsa

verb

Opphav

av hufse

Tyding og bruk

  1. lyfte opp og ned;
    Døme
    • hyfse barnet på kneet
  2. gjere vippande rørsler;
    Døme
    • hyfse og danse;
    • hyfse på seg
  3. Døme
    • hyfse på seg kleda

Faste uttrykk

  • hyfse seg
    lette seg opp, hoppe opp
    • karane hyfser seg for å få varme i kroppen
Artikkelside

anker 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk, frå latin ancora; jamfør norrønt akkeri

Tyding og bruk

  1. reiskap til å halde fast (flytande) fartøy, bøye, ballong og liknande
  2. i overført tyding: fast haldepunkt
    Døme
    • ho er ankeret hans
  3. roterande del av elektrisk motor
  4. konstruksjonsdel til å styrkje eller halde fast bygningsdelar
  5. i overført tyding: person med viktig rolle;;
    Døme
    • vere anker i Dagsrevyen;
    • ho er aktuell som anker på midtbana

Faste uttrykk

  • kaste anker
    senke eit anker til havbotnen slik at skipet ikkje driv
  • lette anker
    dra inn anker
  • liggje for anker
    om fartøy: vere festa til havbotnen med anker
Artikkelside

hangarskip

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stort krigsskip som fører fly (særleg jagarfly, lette bombefly og helikopter) som kan starte og lande om bord
Artikkelside

annan

determinativ demonstrativ

Opphav

norrønt annarr, akkusativ annan

Tyding og bruk

  1. ein til, enda ein, fleire av same slaget
    Døme
    • ein annan gong;
    • eg og ein annan syklist;
    • både kaffi og kaker og anna godt
  2. den eine av fleire
    Døme
    • den eine etter den andre;
    • frå ein stasjon til ein annan
  3. i same gruppe, men ikkje ein sjølv;
    Døme
    • ikkje vere som anna folk;
    • stå som ein annan tosk;
    • kjenne seg som eit anna menneske;
    • skade på både seg sjølv og andre
  4. ikkje den same;
    ulik
    Døme
    • ein annan kveld;
    • ei anna helg;
    • dei venta til ein annan dag;
    • på andre sida av vegen;
    • dette vart andre greier;
    • vente seg noko anna;
    • det er ei anna sak

Faste uttrykk

  • alt anna enn
    slett ikkje
    • oppgåvene var alt anna enn lette
  • anna enn
    så nær som
  • anna med di
    kor det no er; dessutan
  • av ei anna verd
    utanom det vanlege
  • blant anna
    (òg i fleirtal) noko(n) frå ei større gruppe;
    mellom anna;
    forkorta bl.a.
    • blant anna kan skulen ha misforstått regelen;
    • her møtte fleire personar, blant andre ordføraren
  • ein eller annan
    noko eller nokon;
    ein viss;
    einkvan
    • på ein eller annan måte;
    • i sentrum av ein eller annan by;
    • der inne stod ein eller annan;
    • på eit eller anna vis
  • ein og annan
    nokre (få)
  • frå ende til annan
    frå byrjing til slutt;
    alt saman
    • det var tull frå ende til annan
  • frå tid til anna
    av og til
  • mellom anna
    forutan, ved sida av;
    blant anna;
    forkorta m.a.
  • og anna
    (òg i fleirtal) og noko eller nokon frå ei større gruppe
  • ord for anna
    ordrett
Artikkelside

fusjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin fusio ‘uthelling, smelting’

Tyding og bruk

  1. samansmelting av to lette atomkjernar til éin tyngre, der det samstundes blir frigjort store mengder energi;
    til skilnad frå fisjon
  2. samanskiping av to eller fleire selskap, verksemder eller liknande
Artikkelside

bør 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt byrðr, samanheng med bere (3; jamfør byrd (1

Tyding og bruk

  1. noko som ein ber;
    så mykje som ein greier å bere på éin gong;
    Døme
    • bere ei tung bør;
    • ei bør med ved
  2. i overført tyding: noko som tyngjer;
    Døme
    • ei tung bør fall av henne då prøveresultata kom

Faste uttrykk

  • leggje bører på
    gjere det tyngre for nokon;
    leggje harde skattar og avgifter på folk
  • lette børa for
    gjere det lettare for nokon
  • vere til bør for
    skaffe nokon annan bry eller utgifter
Artikkelside

bety

verb

Uttale

betyˊ

Opphav

gjennom bokmål; frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. stå for;
    Døme
    • eit fagspråk som berre fagfolk veit kva betyr;
    • svarte kattar betyr ulykke;
    • kva skal dette bety?
  2. føre til;
    innebere
    Døme
    • det kan bety at rentene vil auke;
    • det treng ikkje bety at forhandlingane blir lette
  3. ha noko å seie;
    spele ei rolle
    Døme
    • ein artist som betyr mykje for musikkmiljøet;
    • museet betyr mykje for oss;
    • det betyr ingenting
Artikkelside
Side 5 av 8