Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 29 oppslagsord

sveinkall

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

noko tilårskomen ugift kar
Artikkelside

stand 1

substantiv hankjønn

Opphav

av stå (3

Tyding og bruk

  1. det å stå (i ei viss stode)
    Døme
    • elgen fekk stand – elgen stogga for hunden
  2. Døme
    • bilen er i køyrande stand;
    • vere i dårleg, god stand;
    • vere ute av stand til – ikkje makte
  3. Døme
    • leve i ugift stand
    • sosial rang
      • i hennar stand og stilling;
      • gifte seg under sin stand

Faste uttrykk

  • halde stand
    stå fast, greie påkjenninga
  • setje, gjere i stand
    få i orden, reparere
  • stelle i stand
    lage til
  • vere i stand til
    greie, makte
Artikkelside

spelemann, spelmann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(amatør)musikar som spelar fele eller trekkspel
Døme
  • spelemenn og dansarar;
  • ungkar og spelemann – ugift og sorglaus
Artikkelside

skjoldmøy

substantiv hokjønn

Opphav

etter norrønt skjaldmær

Tyding og bruk

i norrøn tid: ugift kvinne som bar våpen og gjekk i strid
Artikkelside

sivilstand

substantiv hankjønn

Opphav

av stand (1

Tyding og bruk

tilstand ein person er i, sett i høve til ekteskapet
Døme
  • ha sivilstanden ugift
Artikkelside

samliv

substantiv inkjekjønn

Opphav

av sam-

Tyding og bruk

det at fleire lever saman, i fellesskap
Døme
  • det ekteskaplege samlivet;
  • avtalt el. ugift samliv – samliv mellom sambuande
Artikkelside

frøken 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk; opphavleg diminutiv av frue

Tyding og bruk

  1. tittel (2) for ugift kvinne eller ung kvinne som ein ikkje veit om er gift eller ikkje;
    forkorta fr.
    Døme
    • ei ung frøken;
    • frøken Hansen;
    • ver så god, frøken
  2. eldre nemning for kvinneleg lærar i (barne)skulen
    Døme
    • frøken er kjekk
Artikkelside

frue

substantiv hokjønn

Opphav

seint norrønt frú, frúa, frúva; frå gammalengelsk , same opphav som Frøya

Tyding og bruk

  1. gift kvinne, kone (1), hustru
    Døme
    • ho er vorten fin frue no;
    • dokteren og frua;
    • herr Hansen med frue;
    • er frua inne?
  2. i tiltale til gift eller ugift kvinne;
    jamfør fru
    Døme
    • ver så god, frue
  3. om eldre forhold: høgboren, gjæv kvinne;
    herskarinne

Faste uttrykk

  • vår frue
    jomfru Maria
Artikkelside

attergløyme

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ei som er attgløymd;
ugift kvinne som er komen over vanleg giftealder
Artikkelside
Side 3 av 3