Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 117 oppslagsord

veksel

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk ‘endring’; i tyding 1 etter italiensk (lettera di) cambio ‘veksel(brev)’

Tyding og bruk

  1. dokument der underskrivaren (trassenten) oppmodar ein annan (trassaten) om å betale ein viss sum innan ei viss tid til den rette vekselhavaren (remittenten);
    dokument der underskrivaren sjølv tek på seg å betale ein viss sum innan ei viss tid til ein annan
    Døme
    • ferde ut, trekkje ein veksel på ein bank;
    • akseptere, endossere, diskontere, prolongere, honorere, løyse inn ein veksel
  2. tverrgåande, stutt bjelke i bygningskonstruksjon

Faste uttrykk

  • trekkje store vekslar på
    krevje mykje av
Artikkelside

knott 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt knǫttr ‘knott, kule, ball’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ha knottar under fotballskoa;
    • det er mange knottar på apparatet
  2. finhogd lauvved (som vart brukt til generatorbrensel under den andre verdskrigen)
    Døme
    • køyre på knott
  3. tjukk og stutt kropp;
    (tettvaksen) smågut
Artikkelside

kneik

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

truleg samanheng med norrønt kneikja ‘bøye (bakover)'

Tyding og bruk

stutt, kort bakke

Faste uttrykk

  • kome seg over kneika
    vinne over (dei største) vanskane;
    klare seg gjennom ei krise
Artikkelside

knakkpølse

substantiv hokjønn

Opphav

etter tysk Knackwurst ‘pølse med skinn som sprekk, knekk’

Tyding og bruk

stutt, røykt pølse
Artikkelside

jakke

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør mellomnorsk jakka, gjennom lågtysk; frå fransk jaque ‘stutt trøye til å trekkje over eit panser’

Tyding og bruk

langerma klesplagg til overkroppen, med lukking på framsida, til å ha utanpå skjorte, bluse eller genser
Døme
  • gå i bukse og jakke;
  • ho hadde på seg ei raud jakke

Faste uttrykk

  • kaste jakka
    • ta av seg jakka
    • førebu seg på å ta eit krafttak
Artikkelside

intervju

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå engelsk interview; av fransk entrevue, opphavleg ‘samkome’

Tyding og bruk

  1. samtale som ein journalist har med ein eller fleire personar
    Døme
    • stille opp til intervju;
    • ho gav eit stutt intervju før avreise
  2. utspørjing i samband med tilsetjing, meiningsmåling, forsking eller liknande
    Døme
    • bli innkalla til intervju;
    • undersøkinga kan gjerast ved raske intervju
  3. attgjeving av eit intervju (1) i medieoppslag
    Døme
    • du kan lese intervjuet i avisa i morgon
Artikkelside

husmorferie

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. fram til 1981: stutt ferie for husmødrer som av ymse årsaker hadde særleg behov for ferie, finansiert av staten
  2. brukt skjemtande om ferie for kvinner som tek fri frå ansvaret for familien
    Døme
    • mor dreg på husmorferie, og far passar ungane
Artikkelside

kort og godt

Tyding og bruk

stutt sagt;
Sjå: god, kort
Døme
  • det var kort og godt eit hendeleg uhell
Artikkelside

herme 1

substantiv hokjønn

Opphav

av herme (3

Tyding og bruk

stutt forteljing, utsegn eller replikk som ofte blir sitert (etter ein annan)
Døme
  • det gjekk fleire hermer etter henne
Artikkelside

kvil

substantiv hankjønn

Opphav

av kvile (3

Tyding og bruk

(stutt) kvild (1, 2);
Døme
  • fem minutt kvil og røyk;
  • ta seg ein kvil
Artikkelside
Side 3 av 12