Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 149 oppslagsord

daudballsituasjon, dødballsituasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i fotball: samnemning for situasjonar der det er stogg i spelet og ballen skal setjast i spel att, til dømes frispark, hjørnespark eller innkast (1)
Døme
  • skåre på ein daudballsituasjon
Artikkelside

offside 2

adverb

Uttale

åfˊfsaid

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

på feil side;
ute av spel;
jamfør offside (1
Døme
  • stå offside;
  • bli spela offside
Artikkelside

pal 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå nederlandsk

Tyding og bruk

hake (2, 1) på vinsj, spel (2 eller liknande som grip inn i eit tannhjul og låser det fast eller driv det fram

Faste uttrykk

  • hive pal
    dreie rundt til palen (1 fell inn i eit hakk
Artikkelside

hus

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hús

Tyding og bruk

  1. bygning (med tak og vegger) brukt til bu- eller tilhaldsstad for menneske og dyr, til lagringsstad og liknande
    Døme
    • byggje hus;
    • ha både hus og hytte;
    • eit hus med tre etasjar;
    • setje opp nye hus på garden
  2. Døme
    • ha hus og heim;
    • vere herre i eige hus;
    • kona i huset;
    • stelle i huset
  3. personar som bur i eit hus;
    husstand, huslyd, familie
    Døme
    • vekkje heile huset;
    • ein ven av huset
  4. kongeleg eller adeleg familie eller slekt
    Døme
    • huset Habsburg styrte Austerrike-Ungarn
  5. del av nasjonalforsamling i visse land
  6. brukt som etterledd i samansetningar som nemner noko som tener som overbygning
  7. brukt som etterledd i samansetningar som nemner større forretningstiltak
  8. brukt som etterledd i samansetningar som nemner ein type behaldar eller hylster
  9. brukt som etterledd i samansetningar som nemner noko som vernar
  10. i spel: kombinasjon av tre kort av éin talverdi og to kort med anna verdi i kortspel;
    kombinasjon av tre terningar med same tal uage og to terningar med same tal auge i yatzy

Faste uttrykk

  • fullt hus
    • sal, rom eller liknande med alle plassar opptekne
      • artisten samla fullt hus kvar kveld
    • i poker: tre kort med same talverdi i kombinasjon med eit par kort med anna verdi
    • beste moglege resultat
      • skiskyttaren skaut fullt hus i siste runde
  • gå hus forbi
    ikkje bli lagd merke til, ikkje bli oppfatta
    • humoristiske poeng går publikum hus forbi;
    • mykje av det som vart sagt, gjekk hus forbi
  • gå mann av huse
    gå ut alle som ein (for å vere med på noko)
  • halde ope hus
    ta imot gjester utan særskild innbeding
  • hus under kvar busk
    tilhaldsstad kor som helst
  • i hus
    under tak;
    innandørs
    • få avlinga i hus;
    • kome i hus før uvêret bryt laus
  • ikkje til å vere i hus med
    umogleg å bu saman med
  • på huset
    • på arbeidsplassen;
      internt
      • vi jobbar med idéutvikling her på huset
    • som blir betalt av ein restaurant eller liknande
      • denne ølflaska er på huset
Artikkelside

nysignering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å skrive under ein kontrakt som stadfestar kjøpet av ein ny spelar til eit lag
    Døme
    • trenaren var godt nøgd med nysigneringa av den nye spelaren
  2. spelar som nyleg har signert ein kontrakt med ein ny klubb
    Døme
    • fire nysigneringar er klare for spel i klubben
Artikkelside

pasningsspel

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

i lagspel: spel med mange pasningar
Døme
  • eit sikkert og presist pasningsspel
Artikkelside

parti

substantiv inkjekjønn

Opphav

av fransk partir ‘dele’, frå latin; samanheng med part

Tyding og bruk

  1. del av ein heilskap;
    avgrensa område
    Døme
    • eit smalt parti på ein bakketopp;
    • eit vakkert parti langs den gamle postvegen
  2. del av litterært verk eller musikkstykke
    Døme
    • musikkstykket har lyriske parti
  3. varemengd
    Døme
    • eit parti billige skjorter
  4. gruppe av personar med sams interesser eller gjeremål
    Døme
    • politisk parti
  5. omgang i spel
    Døme
    • eit parti sjakk
  6. Døme
    • gjere eit godt parti;
    • ho er eit godt parti

Faste uttrykk

  • rått parti
    konkurranse der den eine parten er utan sjanse til å vinne
  • ta parti
    velje standpunkt;
    vere samd med ein av partane
    • han vart tvungen til å ta parti;
    • ho tek parti for dei undertrykte i samfunnet;
    • dei tek parti med oss
  • vere på parti med
    ha felles interesser med;
    stø
    • ho er på parti med dei unge
Artikkelside

angrep

substantiv inkjekjønn

Opphav

av angripe

Tyding og bruk

  1. Døme
    • delta i angrep mot fiendtlege mål;
    • gå til angrep på dommaren
  2. i lagidrett: spel (1, 5) som skal gje mål
    Døme
    • laget gjekk i angrep;
    • ho er god både i forsvar og angrep
  3. hard kritikk
    Døme
    • verbalt angrep;
    • han måtte tole harde angrep i pressen
Artikkelside

omspel

substantiv inkjekjønn

Opphav

av om (2

Tyding og bruk

nytt spel etter uavgjort resultat
Artikkelside

møljespel

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

spel (1, 5) som er prega av kaos og mange spelarar i ei klyngje;
jamfør mølje (3)
Døme
  • fotballkampen bar preg av mykje møljespel
Artikkelside
Side 3 av 15