Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 51 oppslagsord

mildne

mildna

verb

Opphav

av mild

Tyding og bruk

gjere mindre kraftig;
få svakare kraft;
bli mindre intens
Døme
  • mildne smertene;
  • ho prøvde å mildne svaret med eit smil;
  • den varme lufta vart mildna av ein kjøleg bris;
  • auga mildna ved synet av barna
Artikkelside

lykke, lukke 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt lukka og lykka; av lågtysk (ge)lucke ‘lagnad, lykke’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • er lykka god, når vi fram i tide
  2. god lagnad;
    framgang, hell
    Døme
    • ha lykka med seg;
    • betre lykke neste gong!
    • det var ei lykke at skredet gjekk bortanfor husa
  3. djup og varig kjensle av glede og velvære;
    Døme
    • streve etter lykka;
    • finne lykka i livet;
    • bli fylt av lykke;
    • stråle av lykke

Faste uttrykk

  • freiste lykka
    prøve ut noko som ein vonar vil lykkast;
    prøve lykka
  • gjere lykke
    gjere oppglødd;
    ha suksess
    • gjere lykke hos publikum
  • lykka er betre enn forstanden
    hellet gjer at noko går bra sjølv om ein har handla uklokt
  • lykke på reisa!
    god reise!
  • lykke til!
    brukt som lykkynsking til nokon som skal gjere noko
    • lykke til med arbeidet!
  • prøve lykka
    prøve ut noko som ein håper vil lykkast;
    gje seg ut på noko utan å vite om det vil gå godt eller dårleg
    • ho prøvde lykka som modell;
    • prøve lykka i USA
  • på lykke og fromme
    på vona, på slump, som vågnad
    • gjere noko på lykke og fromme
  • til all lykke
    som vel var;
    heldigvis
    • til all lykke vart ingen skadde
  • til lykke!
    brukt som lykkynsking: gratulerer!
    • til lykke med dagen!
    • til lykke med barnet!
  • vere si eiga lykkes smed
    forme sin eigen lagnad;
    jamfør vere sin eigen lykkesmed
Artikkelside

like eins, likeins

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kjolane er like eins på farge
  2. brukt som adverb: sameleis, på same måten
    Døme
    • dei snakkar like eins;
    • det gjekk like eins med dei andre som prøvde seg;
    • eg gjorde like eins og herma etter dei framfor meg
Artikkelside

kuppe

kuppa

verb

Tyding og bruk

  1. ta makta i eit land ved kupp (1)
    Døme
    • militæret prøvde å kuppe landet
  2. overta kontrollen eller styringa av noko
    Døme
    • dei kuppa dagsordenen på møtet;
    • ho kuppa alltid framsetet i bilen
Artikkelside

latterhikst

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

hikst av latter
Døme
  • han prøvde å døyve eit latterhikst
Artikkelside

konse

konsa

verb

Tyding og bruk

kortord for konsentrere seg
Døme
  • ho prøvde å konse om filmen
Artikkelside

vere kar for/om/til

Tyding og bruk

vere i stand til;
greie, makte;
Sjå: kar
Døme
  • han prøvde det han var kar for;
  • dei padla alt dei var kar om;
  • han viste at han var kar til å stå i mot
Artikkelside

kar 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt karl; jamfør kall (1

Tyding og bruk

  1. mann eller eldre unggut;
    Døme
    • ein vaksen kar;
    • ein liten kar;
    • spørje ein eldre kar;
    • karar og kvinnfolk
  2. rik, velståande mann;
  3. handlekraftig, sterk og dyktig mann
    Døme
    • dei syntest han var litt av ein kar

Faste uttrykk

  • det kostar å vere kar
    det er dyrt å flotte seg
  • full kar
    fullfør mann
    • vere med for full kar;
    • han var frisk igjen og full kar
  • vere kar for/om/til
    vere i stand til;
    greie, makte
    • han prøvde det han var kar for;
    • dei padla alt dei var kar om;
    • han viste at han var kar til å stå i mot
Artikkelside

etterhand

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • heile tida liggje på etterhand

Faste uttrykk

  • i etterhand
    i ettertid
    • politiet prøvde å rekonstruere kollisjonen i etterhand
Artikkelside

etterretningsorganisasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Døme
  • etterretningsorganisasjonen CIA;
  • etterretningsorganisasjonen avslørte åtaksplanen;
  • dei prøvde å infiltrere etterretningsorganisasjonen
Artikkelside
Side 3 av 6