Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 141 oppslagsord

løysning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av løyse; samanheng med løysing (1

Tyding og bruk

i kjemi: einsarta blanding av to eller fleire stoff;
Døme
  • ei løysning av ammoniakk i vatn
Artikkelside

metta

adjektiv

Tyding og bruk

  1. i kjemi: (om stoff) som har teke opp i seg størst mogleg mengd av eit anna stoff
    Døme
    • metta damp;
    • ein metta løysning;
    • metta feittsyrer;
    • i metta tilstand
  2. som er fylt opp heilt eller fylt opp av noko anna
    Døme
    • ein metta marknad gjorde at dei måtte redusere produksjonen
  3. intens eller konsentrert
    Døme
    • blåfargen var veldig metta og djup
Artikkelside

element

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin elementum ‘grunnemne, grunnsetning’

Tyding og bruk

  2. i antikk naturvitskap: grunnemne, urstoff
  3. del av eit heile;
    Døme
    • setje opp hus av prefabrikkerte element;
    • dei ulike elementa i forteljinga;
    • eit forstyrrande element i saka
  4. særleg i fleirtal: personar som høyrer til i eit samfunnslag, ein organisasjon eller likande
    Døme
    • destruktive element;
    • ytterleggåande element
  5. særleg i fleirtal: naturkrefter
    Døme
    • stri mot elementa
  6. i fysikk: apparat som gjev elektrisk straum ved kjemiske prosessar;
    del av elektrisk batteri (4)
  7. i matematikk: del av ei mengd (2)

Faste uttrykk

  • dei fire elementa
    jord, vatn, luft og eld
  • det våte element
    vatn, væske;
    sjø, hav
  • i sitt rette element
    i sitt naturlege miljø;
    der ein liker seg
Artikkelside

elektron

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk ‘rav’

Tyding og bruk

i kjemi: negativ elektrisk ladd elementærpartikkel
Artikkelside

elektrolytt

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -lytt

Tyding og bruk

  1. i fysiologi: vassløyselege, lada substansar, i form av ion med positiv eller negativ ladning;
    jamfør kation og anion
    Døme
    • natrium er ein elektrolytt som kan auke blodtrykket
  2. i kjemi: stoff som leier elektrisk straum og som blir spalta ved elektrolyse
    Døme
    • flytande, ionisert elektrolytt
Artikkelside

elektroanalyse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

samnemning på elektrokjemiske metodar nytta innan analytisk kjemi
Artikkelside

lågmolekylær

adjektiv

Tyding og bruk

i kjemi: samansett av nokså små molekyl;
Artikkelside

konsentrert

adjektiv

Opphav

av konsentrere

Tyding og bruk

  1. samla, fortetta
    Døme
    • eit omfattande materiale i konsentrert form
  2. som konsentrerer seg om noko
    Døme
    • dei er konsentrerte der dei sit og spikkar
  3. i kjemi: som har auka konsentrasjon (3)
    Døme
    • konsentrert saltsyre
Artikkelside

konsentrere

konsentrera

verb

Opphav

frå tysk og fransk, av latin con- og centrum ‘sentrum’, opphavleg ‘samle i eit midtpunkt; jamfør kon-

Tyding og bruk

  1. trengje saman, fortette, samle
    Døme
    • konsentrere verksemda om nærområda;
    • konsentrere troppar ved grensa
  2. i kjemi: auke konsentrasjonen av eit stoff
    • brukt som adjektiv:
      • konsentrert saltsyre

Faste uttrykk

  • konsentrere seg
    samle tankane;
    ha merksemda retta mot noko
    • dei konsentrerer seg om primæroppgåvene
Artikkelside

kontaminasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av contaminare ‘øydeleggje ved samanblanding’

Tyding og bruk

  1. i språkvitskap: samanblanding av nærskylde ord eller uttrykk
    Døme
    • triologi er ein kontaminasjon av ‘trilogi’ og ‘trio’
  2. i kjemi: ureining slik at dei kjemiske eigenskapane til eit stoff blir endra
    Døme
    • radioaktiv kontaminasjon
Artikkelside
Side 3 av 15