Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 40 oppslagsord

handtere

handtera

verb

Opphav

gjennom lågtysk hanteren ‘vitje ofte, drive handel’, frå fransk hanter ‘ha omgang med, vitje, utføre’; i nordisk omlaging og tydingsendring etter hand

Tyding og bruk

  1. bruke eller behandle ein reiskap, eit hjelpemiddel, eit materiale eller liknande
    Døme
    • handtere både øks og sag
  2. ta seg av;
    ta hand om
    Døme
    • verksemder som handterer farleg avfall
  3. gå fram i ei sak eller liknande;
    meistre
    Døme
    • dei handterte situasjonen bra;
    • det vart diskusjon om korleis dei skulle handtere saka
Artikkelside

improvisere

improvisera

verb

Opphav

frå italiensk; av latin improvisus ‘uventa, utenkt’

Tyding og bruk

  1. arrangere i all hast;
    få i stand med dei hjelpemiddel ein har for handa
    Døme
    • ein improvisert pressekonferanse;
    • dei måtte improvisere for å få til ei løysing
  2. komponere, dikte eller liknande på ståande fot
    Døme
    • improvisere over eit tema
Artikkelside

elektronisk databehandling

Tyding og bruk

eldre nemning for behandling av data med elektroniske hjelpemiddel, særleg datamaskin;
jamfør EDB;
Artikkelside

optisk instrument

Tyding og bruk

instrument som tener til hjelpemiddel for auget, til dømes briller, kikert, mikroskop;
Sjå: optisk
Artikkelside

hjelperåd

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør råd (1

Tyding og bruk

Artikkelside

ventil

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk, frå mellomalderlatin ‘sluse’ av; latin ventus ‘vind’

Tyding og bruk

  1. hjelpemiddel til å stengje for strøyming, regulere trykk i gass, damp, væske eller liknande
    Døme
    • opne ventilane på rommet;
    • ventilane i ein bilmotor;
    • ventilen på ein sykkelslange
    • i musikk:
      • ventilane på ein trompet
  2. rundt skipsvindauge i ein hengsla metallring;
Artikkelside

uunnverleg

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje kan unnverast;
heilt naudsynt
Døme
  • ingen er uunnverleg;
  • eit uunnverleg hjelpemiddel
Artikkelside

utstyre

utstyra

verb

Opphav

etter lågtysk ‘sende ut’

Tyding og bruk

sørgje for utstyr til, skaffe det som trengst til, utruste, forsyne
Døme
  • utstyre huset med innbu;
  • utstyre seg med moderne klede;
  • vere utstyrt med alle hjelpemiddel;
  • skulen, sjukehuset er godt utstyrt;
  • han, ho er godt utstyrt (frå naturen) – har gode fysiske el. åndelege eigenskapar
Artikkelside

undervisningsteknologi, undervisingsteknologi

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(kunnskap om, metodar for) bruk av tekniske hjelpemiddel og forskingsopplegg i undervisninga
Artikkelside

styre 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt stýri

Tyding og bruk

  1. hjelpemiddel, særleg handtak, til å styre (2, 1) med
    Døme
    • plogstyre;
    • sykkelstyre;
    • sitje ved styret;
    • lyde styret – gå, svinge etter som ein svingar styret
  2. det å styre (II,1 og særleg 2);
    måte å styre (II,1 og særleg 2) på;
    Døme
    • hardstyre;
    • sjølvstyre;
    • vanstyre;
    • kongen sat med styret i landet i 20 år;
    • ha demokratisk styre
  3. nemnd, utval, komité, forsamling som styrer noko
    Døme
    • bystyre;
    • kommunestyre;
    • skulestyre;
    • styret for ein bank, eit lag;
    • sitje i styret
Artikkelside
Side 3 av 4