Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 28 oppslagsord

godhug

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Døme
  • ha godhug for nokon
Artikkelside

godvilje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. vilje til å gjere sitt beste (for at noko skal lykkast);
    samarbeidsvilje, forsoningsvilje
    Døme
    • vise godvilje;
    • sjå på saka med godvilje
  2. Døme
    • skape godvilje for saka;
    • nyte stor godvilje

Faste uttrykk

  • leggje godviljen til
    syne ei positiv haldning;
    leggje til side motførestillingar
Artikkelside

gunst

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk eller tysk; samanheng med ynde (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • vinne gunst hos nokon;
    • nyte gunst hos nokon
  2. Døme
    • dette er til gunst for meg
Artikkelside

gest

substantiv hankjønn

Uttale

gest; sjest

Opphav

gjennom fransk geste, frå latin; same opphav som gestus

Tyding og bruk

  1. rørsle med hand eller arm brukt til å uttrykkje tanke eller kjensle eller til å understreke ei ytring;
  2. symbolsk handling;
    handling som uttrykkjer velvilje
    Døme
    • vise landet ein gest i den vanskelege stoda
Artikkelside

gestus

substantiv hankjønn

Opphav

av latin gerere ‘føre, bere’

Tyding og bruk

  1. (hand)rørsle, fakte (1, geberde (1
    Døme
    • sleppe ein forbi med ein flott gestus
  2. symbolsk handling;
    handling som uttrykkjer velvilje;
    Døme
    • ein gestus frå eit steinrikt Noreg
Artikkelside

goodwill

substantiv hankjønn

Uttale

gudˊdvil

Opphav

frå engelsk ‘godvilje’

Tyding og bruk

  1. godt ry, velvilje, tillit, godvilje (2)
    Døme
    • skape goodwill rundt ei viktig sak
  2. verdi, aktivum som person eller firma har ved å ha godt omdømme, fast kundekrins, gode kontaktar og liknande
    Døme
    • firmaet nyt stor goodwill
Artikkelside

øyra, øyre 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt eyra n

Tyding og bruk

  1. ytre, synlege delen av kvart av dei to høyreorgana hos menneske og virveldyr;
    Døme
    • ha store, utståande øyre;
    • ha ringar i øyra;
    • gjere tjukke øyre – låst ikkje høyre
    • brukt for å uttrykkje sterk undring eller forarging, i uttrykk:
      • ein skal høyre mykje før øyra dett av;
      • (til) opp over (el. under) øyra – i særs høg grad;
      • sitje i skuld (til) opp over (el. under) øyra
  2. samnamn på den ikkje synlege delen av høyreorganet med øyregangen, mellomøyret og det indre øyret (med høyrenerven)
    Døme
    • vaske seg i øyra;
    • ha voks i øyra;
    • få dottar i øyra;
    • det susar i øyra
  3. øyre (II,1 og 2) brukt særleg med tanke på at det tek opp og formidlar høyrselsinntrykk
    Døme
    • ein svak lyd nådde øyra;
    • leggje øyret til og lytte;
    • halde seg for øyra – dekkje øyra for å sleppe å høyre;
    • høyre dårleg på høgre øyret;
    • ha gode øyre;
    • han har ikkje øyre på den sida – han læst ikkje høyre noko
    • i mange faste uttrykk med tyding: evne, vilje til å høyre eller leggje merke til;
      velvilje, interesse for noko som blir sagt
      • ha øyra med seg;
      • høyre, lytte med eit halvt øyre – utan å høyre skikkeleg etter, utan konsentrasjon
  4. sans (for musikk, tonar)
    Døme
    • ha godt øyre
  5. utståande, øyreliknande del av noko
    Døme
    • øyra på ei gryte

Faste uttrykk

  • gå inn av det eine øyret og ut av det andre
    bli gløymd like snart som ein høyrer det
  • ha øyre for
    ha sans for
  • ha øyre for
    anse etter, bry seg om noko
  • ha øyret til
    få (nokon) til å lytte og anse på det som blir sagt
  • halde i øyra
    passe strengt på (at ein annan oppfører seg rett)
  • ikkje tørr bak øyra
    (eigl om nyfødd barn som er fuktig bak øyra) for liten, for ung, for umogen
  • ikkje vilje høyre på det øyret
    avvise noko som ein annan nemner
  • sitje med lange øyre
    høyre nysgjerrig etter (det som blir sagt)
  • spisse øyra
    (òg med andre verb) høyre godt etter
  • tute øyra fulle med
    stadig ta opp att eller mase på (nokon) (med noko)
Artikkelside

ynde 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt yndi

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ho er etter ditt ynde
  2. lag, veremåte som gjer ein omtykt;
    Døme
    • ho har ynde med seg;
    • det var slikt ynde med henne;
    • han har eit underfullt ynde
  3. Døme
    • dei har hatt ynde til kvarandre i fleire år;
    • eg har fått slikt ynde til denne staden – liker meg, trivst på denne staden
  4. noko særs fint, blidt og tillokkande i utsjånad eller i lag eller åtferd
    Døme
    • kvinneleg ynde og ungdom;
    • ei kvinne av det finaste ynde;
    • gå, føre seg med ynde;
    • dette landskapet eig eit særskilt ynde;
    • bygda ligg der i alt sitt ynde;
    • diktet er fullt av lyrisk ynde
Artikkelside

vennskap, venskap

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

norrønt vinskapr; sjå -skap (1

Tyding og bruk

tilhøve mellom vener;
kjensle av godhug og velvilje for einannan
Døme
  • det er stor vennskap mellom dei;
  • vennskap for livet;
  • gjere nokon ei teneste for gammal vennskaps skuld
Artikkelside

velvillig, velviljug

adjektiv

Opphav

norrønt velviljugr

Tyding og bruk

full av velvilje;
med velvilje
Døme
  • stille seg velviljug til noko;
  • prente opp att noko med velviljug løyve frå forfattaren
Artikkelside
Side 2 av 3