Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 779 oppslagsord

breport, bredeport

substantiv hankjønn

Opphav

av bre (1

Tyding og bruk

holrom laga av rennande vatn under ein brekant

brevatn, bredevatn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. smeltevatn som kjem frå ein bre (1
  2. vatn (3) som er danna av smeltevatn frå ein isbre;

oppskot, oppskott

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det at vatnet skyt opp i frostvêr;
vatn frå grunnen

oppløysing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å løyse noko opp i mindre delar eller einingar
    Døme
    • oppløysing av eit tal
  2. det at organiske stoff blir nedbrotne til enklare sambindingar
  3. det å få væskeforma, gassforma eller fast stoff til å blande seg med eit anna stoff slik at blandinga blir einsarta, til skilnad frå oppløysning
    Døme
    • oppløysing av sukker i vatn
  4. om fotografi, optisk instrument, datagrafikk: mål på skarpleik, evne til å gje att detaljar
    Døme
    • satellittbilete med høg oppløysing
  5. Døme
    • moralsk oppløysing
  6. det å avskipe, avskaffe, få slutt på
    Døme
    • oppløysinga av organisasjonen

Faste uttrykk

  • gå i oppløysing
    falle frå kvarandre

djupvassdykkar, djupvassdukkar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som er opplært til å dykke på djupt vatn;

vassen

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som inneheld mykje vatn;
    som smakar mest vatn;
    Døme
    • vassne bær;
    • vassen smak
  2. utvatna, slapp, utan kraft
    Døme
    • eit vasse standpunkt

privilegium

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin, av privus ‘einskild’ og lex ‘lov’

Tyding og bruk

  1. gunstige livsvilkår som ikkje alle opplever;
    særskilt gode (3
    Døme
    • frisk luft og reint vatn er eit privilegium

plaske

plaska

verb

Tyding og bruk

  1. om vatn eller anna væske: slå mot noko så det sprutar og lagar lyd
    Døme
    • regnet plaska ned
  2. vere i rørsle i vatn så det sprutar og lagar lyd
    Døme
    • barna plaska i vatnet

plumpe

plumpa

verb

Tyding og bruk

falle eller tråkke i vatn, gjørme eller liknande med ein dump lyd
Døme
  • ungen plumpa i sølevatnet

Faste uttrykk

  • plumpe uti
    seie noko dumt;
    dumme seg ut
  • plumpe ut
    • seie noko uforvarande;
      forsnakke seg
      • ho plumpa ut med sanninga
    • om ytring: bli sagt på ein uoverlagt eller klossete måte
      • han skulle ikkje sagt det, men det berre plumpa ut av han

ploppe

ploppa

verb

Tyding og bruk

  1. (la) falle ned i vatn eller anna væske med eit plopp (1
    Døme
    • ploppe uti;
    • ploppe steinar i dammen
  2. kome fram;
    bli synleg
    Døme
    • eit kje som ploppar ut av mora;
    • orda ploppa ut av han