Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

hamar 1, hammar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hamarr ‘stein’

Tyding og bruk

  1. bratt bergvegg, knaus
    Døme
    • fare over haug og hamar
  2. handreiskap med lett skaft og tungt slaghovud til å banke med
    Døme
    • slå i spikaren med ein hamar;
    • med hamar og tong;
    • øksehovudet kan brukast som hamar
  3. mekanisk driven bankereiskap
  4. i musikk: filtkledd treklubbe på klaver som slår mot ein streng når den tilsvarande tangenten blir trykt ned;
    jamfør hamarklaver
  5. i anatomi: det ytste av dei tre små beina i mellomøyret;

Faste uttrykk

  • hamar og sigd
    kommunistisk symbol
  • kome under hamaren
    bli seld på auksjon (der sal blir markert med eit hamarslag)
  • Tor med hamaren
    i norrøn mytologi: våpenet til toreguden
    • med desse mørke skyene er nok ikkje Tor med hamaren langt unna

boltetong

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kraftig tong til å kappe boltar, armeringsstål og liknande med

tåg 2, tåge 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt n; truleg samanheng med tong

Tyding og bruk

teie 3,

teia

verb

Opphav

jamfør islandsk tæja, same opphav som teie (3; truleg eigenleg ‘rive, slite’, samanheng med tong

Tyding og bruk

  1. løyse opp, skilje (noko samanfløkt);
    trevle, rive (opp)
    Døme
    • tæ ull;
    • tæ hamp;
    • tæ filler
  2. Døme
    • tæ opp bitane
  3. greie (ut), forklare
    Døme
    • tæ ut alt saman
  4. leite nøye

tongband

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tau til å feste tong (2) med

tenakel

substantiv hankjønn

Opphav

seinlatin tenaculum ‘tong’

Tyding og bruk

i typografi: manuskripthaldar

tangel

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør islandsk tangur n ‘filler’; samanheng med tong

Tyding og bruk

avhogne kvister;
greiner eller tre som lauvet er hogge av

sukkerklype

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

lita tong til å ta sukkerbitar med

smietong

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tong til å halde det gloande jernet med som skal smiast

røyrtong

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

stor tong som røyrleggjarar bruker