Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 28 oppslagsord

kuvert

substantiv hankjønn

Uttale

kuvæˊr

Opphav

frå fransk , av couvrir ‘dekkje’

Tyding og bruk

  1. oppdekking for ein person til eit måltid
    Døme
    • dekkje med tre glas til kvar kuvert
  2. mengd mat som ein reknar per person ved eit tinga måltid
    Døme
    • prisen per kuvert er 1200 kroner
Artikkelside

kverve 3

kverva

verb

Opphav

norrønt hverfa

Tyding og bruk

  1. i eventyr: gøyme (2;
    føre, bere bort
    Døme
    • han kvervde kongsdottera
  3. kringgå, ringe inne

Faste uttrykk

  • kverve synet
    gjere at ein ikkje ser tinga som dei er;
    jamfør synkverve
Artikkelside

kverve synet

Tyding og bruk

gjere at ein ikkje ser tinga som dei er;
jamfør synkverve;
Sjå: kverve
Artikkelside

booke om

Tyding og bruk

endre billett som tidlegare er tinga hos eit transportselskap, på eit hotell eller liknande;
Sjå: booke
Døme
  • vi prøvde å booke om i går, men alt var fullt
Artikkelside

heilpensjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

losji og full kost;
Døme
  • dei tinga to netter med heilpensjon
Artikkelside

halvpensjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

losji og halv kost (3, 2);
jamfør heilpensjon
Døme
  • dei tinga to netter med halvpensjon
Artikkelside

blind

adjektiv

Opphav

norrønt blindr

Tyding og bruk

  1. som ikkje kan sjå;
    utan synsevne
    Døme
    • vere blind;
    • vere blind på eitt auge
  2. i overført tyding: som manglar forståing (for);
    Døme
    • vere blind for dei nære tinga;
    • kjærleik gjer blind;
    • stire seg blind på noko;
    • blindt hat
    • brukt som adverb
      • rette seg blindt etter direktivet
  3. Døme
    • eit blindt skjer

Faste uttrykk

  • blind alarm
    falsk alarm
  • blind flekk
    • område der synsnerven går gjennom netthinna og synsbiletet såleis ikkje kan oppfattast
    • i overført tyding: noko ein ikkje ser eller er merksam på
  • blind høne finn også korn
    ein person utan føresetnader kan også slumpe til å finne det rette
  • ende blindt
    ikkje føre fram;
    ikkje føre vidare
  • stire seg blind på
    vere så oppteken av noko at ein mister evne til å sjå det på ein annan måte
Artikkelside

auksjonskatalog

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

katalog over tinga som blir selde på ein auksjon
Artikkelside

de 1, dokker

pronomen

Uttale

de; di

Opphav

norrønt þér, ér og þit, it ‘de (to)’, dativ og akkusativ þykkr, ykkr ‘dykk to’, genitiv ykkar ‘dykkar to’

Tyding og bruk

  1. 2. person fleirtal, brukt som fleirtal av du i vanleg tiltale til fleire
    Døme
    • har de fått med dykk alle tinga dykkar?
    • kjære dykk!
    • no må de gje dykk!
  2. i høfleg tiltale til ein eller fleire (skrive med stor førebokstav):
    Døme
    • greier De Dykk sjølv (til ein) el. sjølv(e) (til fleire)?
Artikkelside

ypparst

adjektiv

Opphav

av yppare

Tyding og bruk

best, gjævast, mest framståande
Døme
  • dei ypparste tinga han har laga;
  • Guds ypparste skapningar
Artikkelside
Side 2 av 3