Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 40 oppslagsord

kløyve

kløyva

verb

Opphav

norrønt kljúfa

Tyding og bruk

  1. sprengje med kile, øks eller liknande
    Døme
    • kløyve ved;
    • kløyve ein kubbe i småbitar
  2. stykke opp i fleire delar;
    Døme
    • fjordane kløyver landet;
    • øya ligg midt i elva og kløyver henne
    • brukt som adjektiv
      • kløyvd tunge
  3. i kjemi: spalte, bryte ned
    Døme
    • gjærsoppen kløyver røyrsukker til druesukker
  4. i overført tyding: skape splitting (2)
    Døme
    • valet kløyver bygda

Faste uttrykk

  • kløyvd infinitiv
    mønster for infinitivsformer av verb i austnorske dialekter, der infinitivsformene endar på -a eller -e avhengig av om ordet er eit jamvektsord eller eit overvektsord
    • i dialekter med kløyvd infinitiv vil ein seie ‘å sova’, men ‘å skrive’
Artikkelside

molekylspalting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å spalte store molekyl (til dømes i olje og gass)
Artikkelside

kolumnetittel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

overskrift over side eller spalte
Artikkelside

kolumne

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør kolonne

Tyding og bruk

  1. loddrett spalte i tabell, rekneskapsbok eller liknande
  2. side eller spalte i bok eller avis
Artikkelside

kolonne

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin columna ‘søyle’

Tyding og bruk

  1. rekkje av tal under kvarandre
  2. Døme
    • rader og kolonnar
  3. oppstilling eller rekkje av personar, køyretøy eller liknande
    Døme
    • ein militær kolonne;
    • bilane køyrde i kolonne over fjellet
Artikkelside

krakke

krakka

verb

Opphav

av engelsk crack ‘knuse’

Tyding og bruk

spalte molekyla i olje og gass til lettare produkt
Artikkelside

klaff 1, klaffe 1

substantiv hankjønn

Opphav

av lågtysk klappe, med innverknad frå eldre tysk Klaff ‘spalte, opning’

Tyding og bruk

  1. plate eller lok med hengsler;
    Døme
    • slå opp klaffane på bordet;
    • skatollet har ein klaff til å slå ned
  2. Døme
    • skuve klaffen frå
  3. ventil (1) som opnar og stengjer seg
    Døme
    • klaffane på ein klarinett;
    • han har problem med ein klaff i hjartet
  4. brett eller flik på eit klesplagg
    Døme
    • sy ein klaff over lomma;
    • ei lue med klaffar over øyra
Artikkelside

horunge

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. forelda og nedsetjande nemning for barn født utan at foreldra var gifte
  2. brukt som bannord: dritunge (2)
    Døme
    • kom deg ut, din horunge!
  3. i sjømannsmål: tauende som heng og sleng etter at seglet er gjort fast
  4. i typografi: sluttord eller sluttlinje i eit avsnitt som kjem øvst på ei side eller spalte
Artikkelside

figurere i spaltene

Tyding og bruk

bli omtalt i avisene;
Sjå: spalte
Artikkelside

einspalta

adjektiv

Tyding og bruk

som går over éi spalte (1, 2)
Artikkelside
Side 2 av 4