han
pronomen
Opphav
norrønt hann, akkusativ hann, dativ honum, genitiv hansTyding og bruk
- brukt om person eller annan skapning av hankjønn (1) og om ting eller omgrep med namn av hankjønn (2) når desse er (rekna for) eller blir kjende i samanhengen:
Døme
- far min sa at han skulle gjere det;
- der kjem Ola, han spring;
- eg spurde han kva han eigenleg meinte;
- fanden har hestehov, og han haltar;
- ormen freste høgt, men han hogg ikkje;
- båten rulla, men han kantra ikkje
- brukt etter ei setning for å ta opp att og utheve subjektet:
- guten var snill, han
- med eit etterfølgjande ledd som avgrensar innhaldet av pronomenet:
- han var småbrukar, faren
- brukt rett etter eit trykksterkt substantiv for å ta opp att dette:
- kofferten, han kan du ta
- brukt føre mannsnamn:
- han Per;
- han far
- i genitiv:
- den hatten er hans;
- kona hans Gunnar
- brukt som peikande pronomen:
- han med den blå genseren;
- han er det!
- brukt med tyding nær det ubundne pronomenet ein:
Døme
- han må nok passe seg i dag det er så glatt
- brukt med same tyding som det om luft- og vêrtilhøve:
Døme
- han regnar, er kald, blæs
- i uttrykk:
Døme
- vere tidleg på han – vere tidleg oppe
Faste uttrykk
- vere på hanvere full