Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 249 oppslagsord

profetere

profetera

verb

Opphav

av profet

Tyding og bruk

  1. forkynne ein bodskap frå ei guddomleg makt
  2. Døme
    • dei profeterte at partiet ville tape
Artikkelside

plyndre

plyndra

verb

Opphav

frå lågtysk; av plunder

Tyding og bruk

ta noko med makt;
Døme
  • fienden herja og plyndra;
  • dyr som plyndrar reir
Artikkelside

pluralisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. filosofisk lære som forklarar røyndomen ut frå eit samspel mellom fleire enn to sjølvstendige prinsipp;
    til skilnad frå monisme og dualisme (2)
  2. politisk oppfatning om at makt skal spreiast på fleire grupper, institusjonar og liknande;
    politisk system med høg grad av maktfordeling
  3. (det å vere open for eit) mangfald av synspunkt og verdiar;
    (toleranse for) kulturelt, etnisk og religiøst mangfald
Artikkelside

gå attover

Tyding og bruk

gå tilbake (i velstand, makt, evne og liknande);
Sjå: attover
Døme
  • det går attover med henne
Artikkelside

attover

preposisjon

Tyding og bruk

  1. (bort)over mot baksida, bakre enden;
    Døme
    • gå attover dekket;
    • sjå (seg) attover skuldra;
    • støvskya stod attover vegen
    • om tildekking: over
      • breie (kleda) attover seg
  2. brukt som adverb: bakover
    Døme
    • falle attover;
    • ta eit steg attover;
    • halle seg attover i stolen;
    • sjå (seg) attover;
    • kjemme håret attover;
    • det har vore usemje om grensene langt attover i tida

Faste uttrykk

  • gå attover
    gå tilbake (i velstand, makt, evne og liknande);
    gå til atters
    • det går attover med henne
Artikkelside

allmektig

adjektiv

Uttale

alˊlmektig; almekˊtig

Opphav

frå tysk; av allmakt

Tyding og bruk

som har all makt
Døme
  • den allmektige Gud
Artikkelside

lomme

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. liten, flat pose som er sydd fast til eit klesplagg
    Døme
    • ha pengar på lomma;
    • stikke handa ned i lomma
  2. mindre (hol)rom, avdeling (med form som ei lomme (1))
    Døme
    • pengeboka har ei lomme for setlar;
    • olja ligg ofte i lommer i sandsteinen

Faste uttrykk

  • grave djupt i lomma
    betale (vel) mykje
  • ha i lomma
    kontrollere (nokon), halde (nokon) i si makt
  • ha sigeren i lomma
    ha vunne eller vere nær ved å vinne
  • kjenne som si eiga lomme
    kjenne svært godt
    • han kjenner Paris som si eiga lomme
  • putte/stikke i eiga lomme
    teileigne seg på ulovleg vis
    • han putta pengane i si eiga lomme
  • stå med hendene i lomma
    sjå på utan å gjere noko
  • vere i lomma på
    vere bunden eller avhengig av;
    bli kontrollert
    • vere i lomma på politikarane
Artikkelside

ha i lomma

Tyding og bruk

kontrollere (nokon), halde (nokon) i si makt;
Sjå: lomme
Artikkelside

lovgjevingsmakt, lovgivingsmakt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. styresmakt som vedtek lover
  2. makt, mynde til å vedta lover
Artikkelside

overhand

substantiv hokjønn

Opphav

etter lågtysk overhant, av hant ‘hand, makt’

Faste uttrykk

  • få overhand
    få overmakta, bli rådande
    • vatnet fekk overhand
  • ta overhand
    bli for sterk, for utbreidd
    • flammane tok overhand;
    • iveren tok overhand
Artikkelside
Side 2 av 25