Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 56 oppslagsord

gong 1

substantiv hankjønn

Opphav

av gå (1; same opphav som gang

Tyding og bruk

  1. einskilt tilfelle da noko hender
    Døme
    • det var ein gong ein konge;
    • ein gong i neste månad;
    • det hende mange gonger at …;
    • ein sjeldan gong;
    • enda ein gong;
    • ein gong til;
    • mang ein gong;
    • nokre gonger;
    • kvar einaste gong;
    • dei treftest einkvan gongen;
    • denne gongen var det ho som vann;
    • førre gongen tapte ho;
    • neste gong går det betre;
    • det er siste gongen eg gjer det;
    • eg var der for første gong
  2. brukt om kvar einskild oppattaking av viss mengd eller storleik, ofte som uttrykk for multiplikasjon
    Døme
    • Noreg er åtte gonger større enn Danmark;
    • vi fiska tre gonger så mykje som dei;
    • tre gonger tre er ni
  3. Døme
    • ein gong med øl

Faste uttrykk

  • ein gong imellom
    av og til, stundom
    • dei reiste bort ein gong imellom
  • ender og gong
    somme tider;
    stundom
  • for éin gongs skyld
    berre denne eine gongen
  • gong og annan
    somme tider;
    stundom
  • gong på gong
    stadig vekk
  • med éin gong
    straks
  • om gongen
    så mykje eller så mange (av det som er nemnt) for kvar einskild gong
    • kome to og to om gongen;
    • vere vald for fire år om gongen
  • på éin gong
    samstundes
  • éin gong for alle
    slik at ein ikkje treng ta det opp att meir
    • seie det éin gong for alle;
    • betale éin gong for alle
Artikkelside

oktober

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av octo ‘åtte’, fordi månaden var den åttande månaden i romersk tidsrekning

Tyding og bruk

den tiande månaden i året;
forkorta okt.
Døme
  • vere fødd 11. oktober 1993;
  • i oktober månad;
  • det var ein av dei første dagane i oktober
Artikkelside

erfare

erfara

verb

Opphav

frå tysk ‘få tak i, få vite ved å fare etter’

Tyding og bruk

  1. bli klar over gjennom eiga oppleving;
    oppleve;
    Døme
    • det skal du nok få erfare!
    • journalistane erfarte at mange er redde for å stå fram
  2. få kjennskap til;
    få vite
    Døme
    • etter det NTB erfarer, blir saka lagd fram i neste månad
Artikkelside

omkring

preposisjon

Opphav

norrønt umkring(is)

Tyding og bruk

  1. i ein krins utanom;
    kringom, rundt
    Døme
    • sitje omkring eit bord;
    • ta omkring nokon
  2. i samband med
    Døme
    • gjere seg tankar omkring eit emne
  3. utanom
    Døme
    • snakke omkring sjølve problemet
  4. nær ved;
    om lag
    Døme
    • omkring fem meter;
    • omkring 0°;
    • omkring den 20. i kvar månad;
    • omkring 1950
  5. brukt som adverb: rundt (til alle kantar);
    Døme
    • sjå seg omkring;
    • gå omkring i byen;
    • slikt skjer aldri her omkring
Artikkelside

mars

substantiv hankjønn

Opphav

av latin martius, etter krigsguden Mars

Tyding og bruk

den tredje månaden i året
Døme
  • dei første dagane i mars;
  • i mars månad;
  • vere fødd 9. mars 1995
Artikkelside

november

substantiv hankjønn

Opphav

av latin novem ‘ni’, fordi november var den niande månaden i romersk tidsrekning

Tyding og bruk

den ellevte månaden i året;
forkorta nov.
Døme
  • vere fødd 14. november 1998;
  • dei første dagane i november;
  • i november månad
Artikkelside

moratorium

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin , av morari ‘vente’; jamfør mora

Tyding og bruk

  1. mellombels stans av aktivitet
    Døme
    • eit moratorium sette ein stoppar for soyaproduksjon
  2. utsetjing med å betale gjeld
    Døme
    • eit moratorium på ein månad
Artikkelside

månadsgammal, månadsgamal

adjektiv

Tyding og bruk

som er ein månad gammal
Døme
  • ein månadsgammal kattunge
Artikkelside

måneskifte

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. skifte i månefase, særleg til nymåne
Artikkelside

månadsskifte

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

overgang frå ein månad til ein ny
Døme
  • i månadsskiftet april–mai;
  • ved neste månadsskifte
Artikkelside
Side 2 av 6