Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

hattemakar

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -makar

Tyding og bruk

person som lagar hattar;
jamfør modist (1)

Faste uttrykk

  • det er skilnad på kong Salomo og Jørgen hattemakar
    det er skilnad på ein viktig, høgtståande person og ein vanleg person
  • kong Salomo og Jørgen hattemakar
    ein viktig, høgtståande person og ein vanleg person;
    jamfør det er skilnad på kong Salomo og Jørgen hattemakar
    • lova må vere lik for kong Salomo og Jørgen hattemakar

furunkel

substantiv hankjønn

Opphav

av latin furunculus ‘liten tjuv’

Tyding og bruk

djuptgåande betennelse kring ei hårrot;

uriaspost

substantiv hankjønn

Opphav

førsteleddet av Uria(s), som kong David sette til ei farleg krigsteneste, 2. Samuel 11

Tyding og bruk

utsett stilling, farleg plassering
Døme
  • formannsjobben der må vere ein uriaspost

svoll, svull

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt svell n, sullr m

Tyding og bruk

  1. trote med våg i
    Døme
    • få ein svoll i baken, på fingeren

sareptakrukke

substantiv hokjønn

Opphav

etter namnet på den fønikiske byen Sarepta, heimstaden til enkja som er omtala i 1. Kong 17,9–16

Tyding og bruk

overflodslager;
forråd som aldri går tomt

salomonisk

adjektiv

Opphav

etter namnet til Salomo, konge over Israel

Tyding og bruk

vel avvegen;
klok

Faste uttrykk

  • salomonisk dom
    rettvis avgjerd;
    etter den dommen kong Salomo sa fram i ei usemje mellom to mødrer (1. Kong 3,16–28)

salmist

substantiv hankjønn

Opphav

frå mellomalderlatin; av salme

Tyding og bruk

i bunden form eintal: kong David (som er ein mogleg forfattar av Salmane i Det gamle testamentet)

femte

adjektiv

Opphav

norrønt fimti

Tyding og bruk

rekkjetal til fem;
5.;
som er nummer fem (i ei rekkjefølgje)
Døme
  • femte gongen;
  • den femte juli5.7.;
  • kong Olav den femte;
  • i femte veggeni lause lufta

Faste uttrykk

  • femte hjulet på vogna
    til overs, unyttig, i vegen

bolde

substantiv hankjønn

Opphav

seint norrønt; mellomnorsk boldi

Tyding og bruk

baglar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt baglar, fleirtal av norrønt bagall; frå latin baculus ‘bispestav’

Tyding og bruk

tilhengjar av kyrkjepartiet i dei norske borgarkrigane omkring år 1200;
til skilnad frå birkebeinar
Døme
  • bisp Nikolas og baglarane kjempa mot kong Sverre