Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 28 oppslagsord

latin

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

frå latin Latinus, opphavleg ‘som gjeld landskapet Latium’, omkring Roma

Tyding og bruk

språket i Roma og heile Romarriket i oldtida;
forkorta lat.

Faste uttrykk

  • god latin
    noko som er allment godteke
Artikkelside

godta, godtake

godtaka

verb

Tyding og bruk

gå med på;
Døme
  • godta eit tilbod;
  • dei godtok framlegget;
  • ho ville ikkje godta orsakinga;
  • bli godteken av dei andre
  • brukt som adjektiv
    • ei allment godteken sanning;
    • godtekne prinsipp
Artikkelside

god latin

Tyding og bruk

noko som er allment godteke;
Sjå: latin
Artikkelside

i fortrulegheit

Tyding og bruk

i løynd, ikkje allment kjend;
Døme
  • snakke om noko i all fortrulegheit
Artikkelside

allgild

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld allment;
jamfør gild (1)
Døme
  • ei allgild fornuft;
  • allgild kunnskap
Artikkelside

generalpreventiv

adjektiv

Tyding og bruk

som verkar allment førebyggjande eller hindrande;
Døme
  • det må vere strenge straffer av generalpreventive omsyn
Artikkelside

fortrulegheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • dei har stor fortrulegheit med kvarandre

Faste uttrykk

  • i fortrulegheit
    i løynd, ikkje allment kjend
    • snakke om noko i all fortrulegheit
Artikkelside

ålkjend, ålkjent

adjektiv

Opphav

av ål- og kjend

Tyding og bruk

som er vanleg kjend, allment kjend, velkjend
Artikkelside

vitskap

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk; tysk

Tyding og bruk

  1. metodisk innsamling, ordning (1) og etterprøving av kunnskapar og hypotesar etter allment godkjende reglar og krav (om intersubjektiv gildskap, klarleik osv.)
    Døme
    • formalvitskap;
    • vitskap og teknikk;
    • ofre seg for vitskapen;
    • i språkspørsmål nektar folk ofte å bøye seg for vitskapen
  2. fagområde som er emne for vitskap (1), eller som blir granska med vitskaplege metodar
    Døme
    • naturvitskap;
    • samfunnsvitskap;
    • språkvitskap;
    • lage ein heil vitskap av eit lite spørsmål – handsame altfor omstendeleg

Faste uttrykk

  • empirisk vitskap
    vitskap som byggjer på observasjonar
Artikkelside

tyngd 1, tyngde

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt þyngd; av tung

Tyding og bruk

  1. i fysikk: tyngdekraft;
    trykk (3, 1) frå ein lekam mot underlaget på grunn av tyngdekrafta;
    allment: det å vere tung;
    (stor) vekt, masse
    Døme
    • det er lita, stor tyngd i denne børa;
    • leggje seg på med heile tyngda si
  2. Døme
    • kjenne slik tyngd over seg, for bringa;
    • leggje tyngd på ordet, stavinga
  3. Døme
    • orda hans har slik tyngd;
    • argumentasjonen manglar tyngd;
    • boka har inga tyngd;
    • laget har for lita tyngd i angrepet
  4. Døme
    • tyngda av elevane, arbeidet, trafikken
Artikkelside
Side 2 av 3