Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 155 oppslagsord

rekne

rekna

verb

Opphav

norrønt reikna; frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. Døme
    • rekne til ti;
    • rekne dagane;
    • rekne opp
  2. finne ukjende tal av oppgjevne tal etter visse reglar;
    finne svar på reknestykke;
    gjere overslag over
    Døme
    • rekne i hovudet;
    • rekne over;
    • rekne ut
  3. sjå på som, halde for (å vere), ta med
    Døme
    • bli rekna mellom dei fremste;
    • dei reknar han som favoritt – dei ventar, trur, tippar at han vil vinne;
    • ho reknar ikkje på det – ser bort frå det, legg ikkje vekt på det

Faste uttrykk

  • rekne med
    ta med, ta omsyn til
  • rundt rekna
    om lag
Artikkelside

reke 3

reka

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt reka

Tyding og bruk

  1. drive (3, 2) på vatnet eller sjøen;
    flyte av stad
    Døme
    • båten rak med straumen;
    • vrakrestane har reke i land
  2. gå og slenge;
    Døme
    • dei rek husimellom
  3. liggje og slenge;
    liggje unytta

Faste uttrykk

  • kome rekande på ei fjøl
    dukke opp utan kjent opphav eller bakgrunn
    • ideen kom rekande på ei fjøl
  • reke av
    drive utover med straumen
    • båten rak av for dei
Artikkelside

runde 2

runda

verb

Opphav

av rund

Tyding og bruk

  1. gjere rund eller avrunda
    Døme
    • runde kantane
  2. gå i boge rundt noko
    Døme
    • runde eit gatehjørne;
    • båten runda odden;
    • runde ein motspelar
  3. passere eit høgt, rundt tal
    Døme
    • runde 50 år;
    • dyrehagen runda 600 000 gjester

Faste uttrykk

  • runde av
    • gjere rund
      • rekkverket vart runda av i enden
    • rekne om til nærmaste runde tal
      • runde av til 100 kr
    • avslutte ein aktivitet eller periode
      • sjå fram til å runde av ein travel sesong
  • runde ned
    redusere ein talverdi til nærmaste runde tal
  • runde opp
    auke ein talverdi til nærmaste runde tal
Artikkelside

rektifisere

rektifisera

verb

Opphav

frå latin ‘gjere rett’

Tyding og bruk

  1. rekne ut lengda av ei kurve
  2. destillere væske (i fleire vender)
    • brukt som adjektiv:
      • rektifisert sprit
Artikkelside

gruff

substantiv inkjekjønn

Opphav

av grue (2 og uff

Tyding og bruk

noko ubehageleg eller uynskt;
Døme
  • litt gruff må ein rekne med;
  • ein dagleg joggetur kurerer gruff
Artikkelside

brutto 2

adjektiv

Opphav

gjennom italiensk ‘rå, ureinska’, frå latin brutus; jamfør brutal

Tyding og bruk

som er utan frådrag (for emballasje, utgifter eller liknande)
Døme
  • brutto nasjonalprodukt;
  • brutto buflate er 90 m2
  • brukt som adverb:
    • sitje att med éin million brutto

Faste uttrykk

  • selje brutto for netto
    rekne ut prisen etter bruttovekta
Artikkelside

opprekning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å rekne opp eller liste opp;
oppsummering av eller oversikt over noko
Døme
  • få ei opprekning av alle observasjonane
Artikkelside

ramse 2

ramsa

verb

Tyding og bruk

seie noko (utanåtlært) raskt og mekanisk;
lekse, remse (3, rekne (opp)
Døme
  • ho ramsa leksa frå seg

Faste uttrykk

  • ramse opp
    seie noko (utanåtlært) raskt og mekanisk
    • ramse opp ei heil liste med namn;
    • dei ramsar opp ei rad problem
Artikkelside

berekning

substantiv hokjønn

Uttale

berekˊning

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ei lausleg berekning;
    • tekniske berekningar
  2. Døme
    • etter mine berekningar skulle vi snart vere framme

Faste uttrykk

  • ta med i berekninga
    rekne med, hugse
Artikkelside

ta med i berekninga

Tyding og bruk

rekne med, hugse;
Sjå: berekning
Artikkelside
Side 1 av 16