Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 117 oppslagsord

post 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin postis ‘dørstolpe’

Tyding og bruk

særleg i samansetningar: stolpe (1, støtte (1;
Døme
  • dobbel låvedør med post i midten;
  • vasspost;
  • vindaugspost
Artikkelside

post 2

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk posto; av latin ponere ‘setje, stille’

Tyding og bruk

  1. tilvist stad for vaktteneste;
    kontrollpunkt;
    i jaktmål: stad i terrenget der ein ventar at viltet skal syne seg
    Døme
    • stå på post;
    • forpost;
    • vere på sin post;
    • postane i eit orienteringsløp;
    • elgpost
  2. underavdeling i sjukehus
    Døme
    • tre postar på 20 senger kvar
  3. (underordna) stilling
    Døme
    • lærarpost;
    • søkje halv post;
    • seie opp posten (sin)
Artikkelside

post 3

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå italiensk posta; av latin ponere ‘setje, stille’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • neste post på programmet;
    • faste programpostar i NRK
  2. sum(4,1,2,3), beløp
    Døme
    • summere postane i rekneskapen
Artikkelside

post 4

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk av; mellomalderlatin posta, eigenleg ‘stad der posthestar står oppstilte’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • gå på posten med eit brev
  2. Døme
    • arbeide i posten;
    • få brev i posten
  3. (samling av) brev, aviser, pakker eller liknande, send gjennom Postverket
    Døme
    • hente posten;
    • ulevert, uframkomen, ugreidd post;
Artikkelside

post 5

preposisjon

Opphav

latin

Tyding og bruk

i uttrykk som
Døme
  • post bellum – etter krigen;
  • post festum – etter festen, for seint;
  • post mortem – etter dauden
Artikkelside

poste 1

posta

verb

Opphav

truleg etter engelsk

Tyding og bruk

leggje i postkasse (2), postleggje
Artikkelside

poste 2

posta

verb

Opphav

av post (2

Tyding og bruk

  1. særleg i jaktmål: stå, vere på post (2, 1)
    Døme
    • jegeren posta i utkanten av myra;
    • poste på harelos
  2. halde ein bor i rett stilling medan ein annan slår på han
Artikkelside

rebusløp, rebuslaup

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

løp der deltakarane må finne fram frå post til post med å løyse ord- og biletgåter
Artikkelside

punkt

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt punktr; same opphav som punktum

Tyding og bruk

  1. lite, rundt merke;
    Døme
    • eit punkt etter ein note;
    • stjernene stod som lysande punkt på himmelen
  2. stad utan utstrekning
    Døme
    • to linjer kryssar kvarandre i eit punkt
  3. avgrensa område;
    Døme
    • det vestlegaste punktet i Noreg
  4. steg i rørsle, prosess, utvikling eller liknande;
    Døme
    • kome til eit visst punkt
  5. side av sak;
    Døme
    • eg har eit framlegg i tre punkt;
    • på det punktet tek du feil;
    • vi får drøfte saka punkt for punkt
  6. typografisk måleining
    Døme
    • åtte punkts skrift;
    • eit punkt er 0,37549 mm eller 1/12 cicero

Faste uttrykk

  • det springande punktet
    kjernen i ei sak;
    det avgjerande
  • kritisk punkt
    • stad i unnarennet i hoppbakke der overgangen byrjar
      • det kritiske punktet i bakken er på 90 meter
    • svært viktig eller avgjernde del av noko
      • prisen er eit kritisk punkt i forhandlingane
  • til punkt og prikke
    heilt nøyaktig;
    til minste detalj
    • dei har følgt lova til punkt og prikke
  • ømt/sårt punkt
    noko som er særleg sårbart hos ein person;
    noko som lett vekkjer irritasjon eller liknande
Artikkelside

bruttobudsjett

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

offentleg budsjett der kvar post er ført opp både med inntekter og utgifter
Artikkelside
Side 1 av 12