Avansert søk

Nynorskordboka 120 oppslagsord

nummer

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin numerus ‘tal’

Tyding og bruk

(tal som syner) plass i ei rekkje;
noko som har den eller den plassen i ei rekkje;
forkorta nr.
Døme
- vi bur i same gata, ho i nummer 10, eg i nummer 14;
- bruke nummer 39 i sko;
- bli nummer tre i ei tevling;
- framhald i neste nummer av bladet
- - bilnummer
  - kontonummer
  - prøvenummer
(kunstnarleg) innslag i framsyning eller arrangement
Døme
- neste nummer på programmet
- - ekstranummer
  - glansnummer
uviktig person;
person utan særpreg
Døme
- han er berre eit nummer i rekkja
raskt, tilfeldig samleie

Faste uttrykk

eit nummer i rekkja
uviktig person;
person utan særpreg
han er berre eit nummer i rekkja
gjere eit nummer av
blåse noko opp;
gjere vesen av
det er ikkje noko å gjere eit nummer av
ta nummer
kjøpe lodd i eit lotteri
vere nummeret før
vere nære på
det var nummeret før sjølvtenning

prøvenummer

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

nummer av nytt blad eller liknande spreidd som reklame for å få tak i abonnentar eller kjøparar
nummer på prøveskilt

trear

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

talteiknet 3;
talkarakteren 3
Døme
- berre få ein trear på prøva
i kortspel: kort med verdien 3
Døme
- leggje ein trear i ruter
- side av spelterning med tre prikkar
  kaste, slå ein trear
nummer tre i ei rangordning, tevling og liknande;
tredjemann
Døme
- bli trear i tevlinga

putte

putta

verb

Opphav

jamfør engelsk put

Tyding og bruk

stikke eller leggje (i noko)
Døme
- putte noko i lomma;
- han puttar ballen i mål
plassere
Døme
- bli putta i fengsel;
- dei har putta millionar inn i prosjektet
i golf: slå put
Døme
- den siste ballen er putta i hol nummer atten

B 1, b 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bokstavteiknet og språklyden b
Døme
- liten b;
- stor B;
- B er andre bokstaven i alfabetet
(note (2, 1) for ein) tone (2, 1) som er eit halvt steg lågare enn h;
jamfør B-dur og h-moll
i noteskrift: forteikn (2) som gjer den noten det står framfor, eit halvt steg lågare;
jamfør kryss (1, 7)
merke på noko som kjem som nummer to
Døme
- oppgang B;
- del B
nest beste karakter (4) ved høgskular og universitet (på ein skala frå A til F)
Døme
- han fekk B på eksamen

bronseplass

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

plass nummer tre i ein konkurranse;

jamfør bronse (, 2)

bruke

bruka

verb

Opphav

av lågtysk bruken

Tyding og bruk

la noko vere eit middel til å oppnå eit bestemt resultat;
gjere bruk av;
nytte (2, 1);
jamfør brukt og brukande
Døme
- bruke både hamar og sag;
- bruk beina!
- bruke makt;
- han bruker slips;
- ho har brukt tida godt;
- kva for nummer bruker du i sko?
- datateknologi blir brukt til å formidle tekst og bilete
forbruke
Døme
- bruke pengar;
- bruke mykje papir
ha for vane;
pla
Døme
- dei bruker å sjå innom til kvarandre
ha til leveveg;
drive (3, 3), dyrke (2, 1)
Døme
- bruke fleire gardar;
- han bruker jord og skogen

Faste uttrykk

bruke kjeft
skjenne
eg ringde og brukte kjeft
bruke munn
skjenne
dei er sinte og bruker munn
bruke opp
bruke av noko til det ikkje er noko igjen
bruke opp pengane
bruke seg
skjelle og smelle
ho skjente og brukte seg
la seg bruke
la seg utnytte
han lét seg bruke som stråmann

førsteplass, fyrsteplass

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

plassering som nummer éin i konkurranse

Døme

kome på førsteplass i rennet;
ta førsteplassen

ranke 6

ranka

verb

Uttale

rænˋgke

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

plassere på rankingliste;

rangere

Døme

ho er ranka som nummer ein i verda

plassere

plassera

verb

Opphav

av fransk place ‘stad’

Tyding og bruk

setje eller leggje noko på ein stad;
gje noko ein plass;
gjere av
Døme
- plassere bøkene i bokhylla;
- han plasserte seg i hjørnet av rommet;
- ho plasserte skulda hos andre
gje eller få plass i ei rekkjefølgje
Døme
- plassere seg som nummer tre i konkurransen
kjenne att;
identifisere
Døme
- eg kan ikkje plassere han
investere (1)
Døme
- plassere pengar i eigedom

Side 1 av 12

Resultat per side: