Avansert søk

18 treff

Bokmålsordboka 6 oppslagsord

vindkast

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

kortvarig, sterk vind
Eksempel
  • et vindkast rev taket av låven

kulingkast

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

sterkt og brått vindkast;
jamfør kuling (2)
Eksempel
  • paraplyen min vrengte seg i et kulingkast

kastevind

substantiv hankjønn

Opphav

av kaste (2

Betydning og bruk

brått og kraftig vindkast

vindflage

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

sterk vindbyge

rosse

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

norrønt rosi; beslektet med ruse (3

Betydning og bruk

flage

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

norrønt flaga; trolig beslektet med flat

Betydning og bruk

  1. vindkast, sterk byge
    Eksempel
    • vinden kom i sterke flager
  2. Eksempel
    • få en flage

Nynorskordboka 12 oppslagsord

vindkast

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stutt, sterk vind
Døme
  • eit vindkast reiv taket av løa

blåse 2

blåsa

verb

Opphav

norrønt blása

Tyding og bruk

  1. om luft: vere i strøymande rørsle
    Døme
    • det blæs i fjellet;
    • nordavinden bles gjennom byen
  2. om vind: få noko til å velte eller til å fare gjennom lufta
    Døme
    • eit vindkast som bles trea over ende;
    • stormen blæs sand og jord over vegen
  3. bli ført av vinden eller ein annan luftstraum
    Døme
    • hatten bles på sjøen
  4. puste ut gjennom munn eller nasebore;
    ande tungt;
    Døme
    • oksen frøste og bles;
    • blåse røyk gjennom nasen;
    • ho berre blæs av alle rykta
  5. få fram tonar eller lydsignal ved å puste luft i musikkinstrument eller anna innretning
    Døme
    • blåse på horn;
    • domaren bles i fløyta;
    • blåse til avmarsj
  6. lage noko ved å la luftstraum forme ein flytande masse
    Døme
    • blåse såpebobler;
    • blåse glas
  7. sende ut luftstraum med ymse reiskapar
    Døme
    • blåse håret tørt med fønar

Faste uttrykk

  • blåse av
    i idrett: avslutte ein kamp ved å blåse stoppsignal i fløyte
    • domaren bles av kampen
  • blåse i
    ikkje bry seg om
    • eg blæs i kva folk meiner
  • blåse liv i
    få i gang att
    • saka bles liv i gamle politiske motsetnader
  • blåse opp
    • ta til å blåse;
      blåse stadig kraftigare
      • blåse opp til storm
    • få til å auke i storleik ved å blåse inn luft eller annan gass
      • blåse opp ein ballong
    • forstørre
      • blåse opp eit bilete
    • gjere større eller viktigare enn fortent;
      overdrive
      • blåse opp dramatiske enkelthendingar
  • blåse raudt
    blåse i alkometer og få positivt utslag
    • han bles raudt og vart fråteken førarkortet
  • blåse seg opp
    øse seg opp
    • folk som blæs seg opp over politisk satire
  • blåse støvet av
    i overført tyding: ta opp att;
    aktualisere
    • blåse støvet av lyntogvisjonane
  • blåse ut
    sløkkje flamme (på lys) ved å blåse på henne
    • blåse ut lyset
  • kva veg vinden blæs
    korleis ei sak utviklar seg
    • det er ikkje godt å seie kva veg vinden blæs;
    • det spørst kva veg vinden blæs;
    • han såg kva veg vinden bles
  • vel blåst
    bra utført
    • stemnet er vel blåst;
    • vel blåst, alle saman!

gjerde 1

substantiv hokjønn

Opphav

av gard

Tyding og bruk

kastevind

substantiv hankjønn

Opphav

av kaste (2

Tyding og bruk

brått og kraftig vindkast

vindrose 2, vindròse 2

substantiv hokjønn

Opphav

av rose (2

Tyding og bruk

ilter

adjektiv

Opphav

truleg av dansk ild, same opphav som ill; påverka av vilter

Tyding og bruk

  1. bråsinna, oppfarande, hissig
    Døme
    • iltre bilistar;
    • vere ilter som ein terrier;
    • ho gav eit iltert svar;
    • ein ilter debatt
  2. intens, kvass
    Døme
    • iltre vindkast;
    • ilter bjeffing

vindkule

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

vindknut, vindknute

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

rose 2, ròse 2

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt rosi ‘stormbye’; av ruse (3

Tyding og bruk

hardt vindkast, flage, stormbye
Døme
  • vindròse;
  • vinden bles i kast og ròser

gaul 1

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med gul (1

Tyding og bruk