Avansert søk

61 treff

Bokmålsordboka 32 oppslagsord

tankegang

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

måte å tenke på, tankerekke
Eksempel
  • artikkelen gir uttrykk for en skremmende tankegang

oppgåtte spor/stier

Betydning og bruk

måte å gjøre noe på som mange andre har gjort før;
Sjå: oppgått
Eksempel
  • en tankegang som følger oppgåtte spor;
  • oppgåtte musikalske stier

arvegods

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

  1. ting og gods (2) som går eller har gått i arv
    Eksempel
    • gammelt arvegods
  2. i overført betydning
    Eksempel
    • en tankegang full av gammelt arvegods

usosial

adjektiv

Betydning og bruk

  1. som ikke tjener fellesskapet
    Eksempel
    • en usosial tankegang

uryddig

adjektiv

Uttale

også urydˊdi

Betydning og bruk

Eksempel
  • ha det uryddig hjemme;
  • en uryddig tankegang

teknokratisk

adjektiv

Betydning og bruk

som har med teknokrati å gjøre
Eksempel
  • teknokratisk tankegang

kollektivistisk

adjektiv

Betydning og bruk

som gjelder eller er preget av kollektivisme
Eksempel
  • en kollektivistisk tankegang

oppgått

adjektiv

Betydning og bruk

som er laget eller har blitt tydeligere ved at folk har gått der
Eksempel
  • oppgåtte stier i skogen;
  • oppgåtte skispor

Faste uttrykk

  • oppgåtte spor/stier
    måte å gjøre noe på som mange andre har gjort før
    • en tankegang som følger oppgåtte spor;
    • oppgåtte musikalske stier

alter ego

substantiv intetkjønn

Opphav

fra latin ‘det annet jeg’

Betydning og bruk

person som (i tankegang) er helt lik en annen;
Eksempel
  • mitt alter ego

anakronistisk

adjektiv

Betydning og bruk

som er en anakronisme eller er preget av anakronismer
Eksempel
  • anakronistisk tankegang

Nynorskordboka 29 oppslagsord

tankegang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. måte å tenkje på
    Døme
    • sosial tankegang

av den gamle skulen

Tyding og bruk

prega av gammaldags tankegang;
Sjå: skule
Døme
  • han var bonde av den gamle skulen

nedrig

adjektiv

Opphav

frå lågtysk , opphavleg ‘låg’

Tyding og bruk

sjofel, ussel
Døme
  • ha ein nedrig tankegang
  • brukt som adverb:
    • det var nedrig gjort

båsmentalitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

tankegang der ein plasserer menneske i båsar, gjerne basert på fordomar

alter ego

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin ‘det andre eg’

Tyding og bruk

person som (i tankegang) er heilt lik ein annan;
åndeleg dobbelgjengar
Døme
  • mitt alter ego

mentalitet

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; jamfør mental

Tyding og bruk

sjeleleg innstilling;
sinnelag, tankegang
Døme
  • skattesnyting vitnar om ein usosial mentalitet

ryddig, ryddug

adjektiv

Tyding og bruk

  1. prega av orden;
    i orden, stelt
    Døme
    • rommet var ryddig;
    • det var ryddig og fint ute på tunet
  2. ordna, klar;
    Døme
    • ein ryddig saksgang;
    • han har ein ryddig økonomi
  3. om person: som har orden og system i sakene sine;
    systematisk
    Døme
    • ho har ein ryddig tankegang;
    • han er ryddig og samvitsfull

arvegods

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. ting og gods (2) som går eller har gått i arv
    Døme
    • gammalt arvegods
  2. i overført tyding: idear eller tankar som er arva frå eldre generasjonar
    Døme
    • ein tankegang full av gammalt arvegods

gammalmodig, gamalmodig

adjektiv

Opphav

etter tysk altmodisch

Tyding og bruk

særmerkt for ei eldre tid;
Døme
  • gammalmodige klede;
  • gammalmodig stil;
  • gammalmodig tankegang

logikk

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk , av logos ‘ord, tanke, fornuft’

Tyding og bruk

  1. grein av filosofien som studerer prinsippa for følgjerett tenking
    Døme
    • studere logikk
  2. (evne til) klar, følgjerett tankegang
    Døme
    • det er ein brest i logikken i provføringa hans
  3. regelbunden samanheng
    Døme
    • den indre logikken i naturen

Faste uttrykk

  • formal logikk
    del av logikken som ligg nær matematikken og som undersøkjer gyldigheita til ein argumentasjon ut frå den reint formale samanhengen mellom ledda i argumentasjonen, til dømes mellom premissar og konklusjon