Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
17 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 17 oppslagsord

skremme 2

skremma

verb

Opphav

samanheng med norrønt skræmast ‘rømme bort frå ein’

Tyding og bruk

  1. gjere redd;
    setje støkk i
    • du skremmer ikkje meg
    • skremme bort folk, villdyr
  3. i presens partisipp:
    • eit skremmande syn

Faste uttrykk

  • skremme opp
    jage opp, støkke (ein hare)
Artikkelside

skremsel

substantiv inkjekjønn

skremsle

substantiv hokjønn

Opphav

av skremme (2

Tyding og bruk

  1. det å bli skremd;
    Døme
    • få eit skremsel
  2. noko som verkar skremmande, som ein skremmer med;
    fæl skapnad, stygt syn
    Døme
    • bjørnen var eit skremsel for bygda
  3. Døme
    • tiltaket skulle verke til skremsel og åtvaring
Artikkelside

nifs

adjektiv

Opphav

norrønt nefsa ‘tukte, refse’

Tyding og bruk

skremmande
Døme
  • ei nifs oppleving;
  • det var nifst med den ulykka;
  • det er den nifsaste boka eg har lese
  • brukt som forsterkande adverb:
    • eg har ei nifst dårleg songrøyst
Artikkelside

noia

substantiv hankjønn

Uttale

nåiˋa

Opphav

forkorting for paranoia

Tyding og bruk

brå kjensle av å bli forfølgd, plaga eller at noko skremmande vil hende;
panikk, redsle
Døme
  • ein sommar med fyll, angst, noia og dop;
  • eg fekk litt noia av forteljingane om at det spøkte i huset
Artikkelside

buse 1

substantiv hankjønn

Opphav

av buse (2; forkorting for busemann

Tyding og bruk

  1. (stor og) skremmande person;
    framfus person
  2. i folketru: underjordisk vette som ein skremmer barn med
  3. klump av storkna snørr
    Døme
    • ha ein buse i nasen
Artikkelside

henge over nokon

Tyding og bruk

vere til stades på ein trykkjande eller skremmande måte;
Sjå: henge
Døme
  • uvêret hang over oss;
  • eksamen hang trugande over dei
Artikkelside

henge 3

henga

verb

Opphav

norrønt hanga; same opphav som hengje (2

Tyding og bruk

  1. vere festa ovantil og halden oppe i ein viss avstand frå golv eller bakke (og på grunn av tyngdekrafta kunne sveve eller dingle);
    sitje fast høgt oppe
    Døme
    • henge ned frå taket;
    • henge i eine enden;
    • epla heng på treet;
    • bileta hang på veggen;
    • henge etter armane;
    • kniven hang og slong i beltet;
    • håret hang ned i auga;
    • svalereiret heng under mønsåsen;
    • istappane heng under takskjegget
  2. halde seg svevande på same staden
    Døme
    • dronen heng i lufta;
    • røyken hang over hustaka;
    • månen heng på himmelen
  3. sige eller bøye seg laust eller slapt ned
    Døme
    • henge med halen;
    • magen hang utover beltet;
    • blomstrane hang slapt
    • brukt som adjektiv
      • stå med hengande armar
  4. om person: vere bøygd (over noko);
    vere samansigen
    Døme
    • henge over gjerdet;
    • henge med halve kroppen ut av vindauget;
    • henge over ølglaset;
    • han sat og hang på ein stol
  5. vere på ein plass utan å ha eit bestemt mål eller ærend;
    Døme
    • han heng her støtt og stadig
  6. halde seg fast og la seg slepe med;
    klamre seg til
    Døme
    • henge bakpå ei vogn;
    • henge etter ein bil;
    • vil du vere med, så heng på!
    • ho hang rundt halsen på mora
  7. vere fast eller festa
    Døme
    • garnet heng i ein stein på botnen;
    • henge fast med eine foten;
    • henge fast i gjerdet;
    • lukta hang i kleda;
    • det heng att litt av barnelærdomen

Faste uttrykk

  • henge etter
    ikkje halde følgje med;
    sakke akterut, liggje etter
    • eleven heng etter i matematikk;
    • dei fattige landa heng etter
  • henge høgt
    vere vanskeleg å oppnå
    • denne filmprisen heng høgt
  • henge i ein tynn tråd
    om tiltak, prosjekt eller liknande: berre så vidt kunne bergast
  • henge i hop
  • henge i hælane på
    stadig følgje
    • henge i hælane på far sin
  • henge i
    • arbeide energisk utan stans
      • no må vi henge i!
    • vare ved, halde seg, sitje i
      • sjukdomen hang i lenge
  • henge med hovudet
    vere motlaus eller nedtrykt
  • henge med
    klare å følgje med
    • henge så vidt med i undervisninga
  • henge over nokon
    vere til stades på ein trykkjande eller skremmande måte
    • uvêret hang over oss;
    • eksamen hang trugande over dei
  • henge saman
  • på hengande håret
    berre så vidt;
    med naud og neppe
Artikkelside

gruvsam

adjektiv

Opphav

av grue (2

Tyding og bruk

  1. som gruer seg;
    Døme
    • bli så gruvsam (med åra)
  2. som ein må grue seg for;
    skremmande, fæl
    Døme
    • eit gruvsamt arbeid
Artikkelside

busemann

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk; førsteleddet same opphav som tysk Butz ‘nisse, spøkjelse’, opphavleg ‘liten, tjukk og forkrøpla person’

Tyding og bruk

  1. lei og streng person (som verkar skremmande);
    bølle;
    Døme
    • ein busemann i det politiske ordskiftet
  3. storkna snørrklump;
Artikkelside

vederstyggeleg, vederstyggjeleg

adjektiv

Tyding og bruk

skremmande;
Døme
  • eit vederstyggeleg syn;
  • vederstyggeleg kaldt;
  • vederstyggeleg godt
Artikkelside
Side 1 av 2