Avansert søk

19 treff

Bokmålsordboka 8 oppslagsord

matjord

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

jord fra det øvre, moldrike laget på dyrket mark;

lovhjemle, lovheimle

verb

Betydning og bruk

gi hjemmel (2), grunnlag for
Eksempel
  • partiet vil lovhjemle vern av verdifull matjord
  • brukt som adjektiv
    • en lovhjemlet rett

mold, muld

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

norrønt mold, opprinnelig ‘det som er malt sund’

Betydning og bruk

mørkfarget, porøs jord av omdannet organisk materiale (blandet med mineralstoffer);
Eksempel
  • rote i molda

Faste uttrykk

  • komme under molda
    bli gravlagt

knapphetsgode

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

gode (2 som det fins lite av;
jamfør knapphet
Eksempel
  • god matjord er et knapphetsgode

knapp 2

adjektiv

Opphav

norrønt knappr; fra lavtysk

Betydning og bruk

  1. trang, avgrenset
    Eksempel
    • det var knapt om plassen
  2. mangelfull eller for liten
    Eksempel
    • et knapt flertall;
    • med knapp margin;
    • en knapp seier;
    • matjord er en knapp ressurs
  3. Eksempel
    • en knapp time;
    • tida er knapp
  4. om uttrykksmåte: kort, fyndig
    Eksempel
    • knapp stil

høyproduktiv, høgproduktiv

adjektiv

Betydning og bruk

som gjør eller produserer mye
Eksempel
  • høyproduktiv matjord;
  • høyproduktive forfattere

humus

substantiv hankjønn

Opphav

fra latin ‘mold, jord’

Betydning og bruk

fellesbetegnelse for organiske emner i jord;
matjord, mold

aur

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt aurr

Betydning og bruk

  1. grus og grov sand blandet med småstein
  2. fast og hard grunn med mye aur (1), særlig under laget av matjord

Nynorskordboka 11 oppslagsord

matjord

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

jord frå det øvre, moldrike laget på dyrka mark;

mold

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt mold, opphavleg ‘det som er male sund’

Tyding og bruk

mørkfarga, porøs jord av omlaga organisk materiale (blanda med mineralemne);
Døme
  • rote i molda

Faste uttrykk

  • kome under molda
    bli gravlagd

knapp 2

adjektiv

Opphav

norrønt knappr; frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. trong, avgrensa
    Døme
    • det er knapt om plassen
  2. mangelfull eller for liten
    Døme
    • eit knapt fleirtal;
    • ein knapp siger;
    • matjord er ein knapp ressurs
  3. Døme
    • ein knapp time;
    • tida er knapp
  4. om uttrykksmåte: kort og fyndig
    Døme
    • eit knapt og godt svar;
    • knapp stil

høgproduktiv

adjektiv

Tyding og bruk

som gjev eller produserer mykje
Døme
  • høgproduktiv matjord;
  • høgproduktiv industri

liggje brakk

Tyding og bruk

Sjå: brakk
  1. om jord: liggje unytta
    Døme
    • matjord som ligg brakk
  2. i overført tyding: ikkje vere i aktivitet;
    liggje nede
    Døme
    • partiorganisasjonen låg brakk

humus

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin ‘mold, jord’

Tyding og bruk

samnemning for organiske emne i jord;
matjord, mold

voksterjord

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

åkerjord

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

jord i åker, med eit øvre lag matjord som ein arbeider om med visse mellomrom med tanke på plantedyrking

vekstjord

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

brakk 2

adjektiv

Opphav

same opphav som brakk (1

Tyding og bruk

om mark: som ikkje blir dyrka lenger;
ikkje sådd;
ubrukt, unytta
Døme
  • gjere brakk jord om til beitemark

Faste uttrykk

  • liggje brakk
    • om jord: liggje unytta
      • matjord som ligg brakk
    • i overført tyding: ikkje vere i aktivitet;
      liggje nede
      • partiorganisasjonen låg brakk